9.5
7.239 reviews
Nederlands
nl
De goudprijs brak deze week alle records, terwijl de Amerikaanse beurs zware klappen kreeg. Investeerders zoeken massaal naar een veilige haven. We zien inmiddels een kleine correctie, zal de goudrally doorzetten? Daarnaast verdiepen we ons, naar aanleiding van onze podcast over een nieuwe Eurocrisis, in Frankrijk. Waarom moet Frankrijk dringend hervormen en waarom lukt dat maar niet? Lees snel verder!
In de podcast van deze week spraken we met Martin Visser, Chef van de Financiële Telegraaf, over een nieuwe Europese schuldencrisis. Maar hoe zit het eigenlijk met de Zuid-Europese landen? Waarom lukt het hen niet om hun uitgaven op orde te krijgen? Waarom heeft Frankrijk een enorme staatsschuld en lijkt er maar geen oplossing te komen voor dat enorme begrotingstekort?
In het Franse weekblad Le Point verscheen deze week een zeer interessant artikel van de econoom François Facchin over dit onderwerp. Laten we het probleem eerst schetsen door te kijken naar de Franse overheidsuitgaven ten opzichte van de hele Franse economie.
Overheidsuitgaven ten opzichte van de economie (bron: IMF)
In Frankrijk bedragen de overheidsuitgaven 57 procent van het bbp, het hoogste cijfer van Europa, als we het door oorlog getroffen Oekraïne buiten beschouwing laten. Wereldwijd wordt dit verder alleen overtroffen door enkele eilandstaatjes. Ter vergelijking: in Nederland ligt dit cijfer rond de 43,5 procent, en in de Verenigde Staten op ongeveer 34,4 procent. Wat betekent dit in de praktijk?
François Facchin schrijft dat er in Frankrijk inmiddels 30 miljoen mensen ‘leven van de staat’ en afhankelijk zijn van overheidsmiddelen. Het gaat dan om gepensioneerden, werklozen, ambtenaren en ontvangers van uitkeringen zoals bijstand en arbeidsongeschiktheid. Deze groepen vormen nu 44 procent van de bevolking. Een stijgende trend want in 1989 was dit nog minder dan 30 procent. Dit legt een steeds zwaardere last op de overheidsfinanciën en de relatief steeds kleinere groep Fransen die dit moet bekostigen.
Zo is de verhouding tussen premiebetalers en gepensioneerden in de loop der jaren verslechterd. In 2005 waren er nog 2,02 premiebetalers per gepensioneerde; in 2022 was dit gedaald naar 1,77. Frankrijk kent een volledig omslagstelsel voor pensioenen. Dat betekent dat er – anders dan in Nederland – geen kapitaal wordt opgebouwd en belegd, maar dat de werkenden rechtstreeks bijdragen aan de pensioenen van de gepensioneerden. Het grootste deel van de pensioenen wordt dus gefinancierd door directe bijdragen van een relatief steeds kleinere groep. Dit terwijl de vergrijzing de komende jaren nog harder zal toeslaan.
Veel van deze kosten worden nu opgevangen met een groeiende staatsschuld en een begrotingstekort van wel zes procent. Dit heeft een remmende werking op de groei van het land. Hervorming is nodig, maar erg moeilijk in Frankrijk want er is veel weerstand. François schrijft dat als de belemmeringen voor economische groei worden weggenomen, alle Fransen – inclusief degenen die zich tegen hervormingen verzetten – daar op lange termijn van zouden profiteren.
60 procent van kiesgerechtigden valt onder de eerder genoemde groep die afhankelijk is van publieke middelen. Ze hebben op korte termijn belang bij de status quo. De Fransen die leven van belastingen of sociale uitkeringen zien elke bezuiniging als een onmiddellijk verlies en kijken vaak niet naar de voordelen op de lange termijn. Dit vormt een serieuze politieke rem op hervormingen. Deze groep is goed georganiseerd in vergelijking met de jongeren en ondernemers. U herinnert zich misschien nog wel de massale protesten rond de pensioenhervormingen van Macron in 2023.
Franse President Emmanuel Macron (bron: kremlin.ru / wikimedia commons)
François ziet een groot politiek risico op een gerontocratie in combinatie met een verlammende bureaucratie. 30 procent van de kiezers is gepensioneerd en 18 procent van de kiezers staat op de loonlijst van de overheid. Volgens hem is het cruciaal om alle ‘actieven’ en jongeren te mobiliseren zodat zij een groep vormen die in staat is de voorwaarden voor economische groei te herstellen. Het gaat dan om beleid dat gericht is op het verlagen van de overheidsuitgaven en belastingdruk.
Dat Nederland instemde met het ‘tijdelijk’ loslaten van de Europese begrotingsregels helpt natuurlijk niet mee. De druk op de Franse overheid om te hervormen neemt daardoor juist af. Macron verklaarde onlangs in een toespraak dat de Europese begrotingsregels overbodig zijn geworden – een uitspraak die in het licht van bovenstaande situatie des te beter te begrijpen is.
In Frankrijk is weliswaar nog geen kettingzaagbeweging van Milei’s omvang, maar er begint wel iets vergelijkbaars te ontstaan. Steeds meer jongeren hebben problemen met het huidige sociale contract en de hoge belastingdruk. Als u hier nieuwsgierig naar bent en meer over wil lezen kan u zoeken op de term “C’est gratuit, c’est Nicolas qui paie” en het gelijknamige en snelgroeiende X-account bekijken. Nicolas staat symbool voor een jonge werkende Fransman die steeds zwaarder wordt belast om pensioenen en sociale uitkeringen te financieren.
De goudprijs stijgt ondertussen rustig door. Deze week stond de goudkoers in dollars voor het eerst boven de $3150 per troy ounce en voor een kilo goud ben je voor het eerst in de geschiedenis meer dan $100.000 kwijt. Ook in euro’s hebben we een nieuw record te pakken. Deze week kostte een kilo goud voor het eerst (ruim) meer dan €93.000. Inmiddels heeft er weer een kleine correctie plaatsgevonden, maar de trend lijkt duidelijk.
De goudprijs op vrijdagmiddag 4 april (bron: Holland Gold)
De Financial Times ziet beleggers massaal naar goud stromen vanwege de onzekerheid en angst rondom de ontwikkelingen in Amerika gerelateerd aan de importtarieven van Trump. De Britse zakenkrant meldt dat zij op zoek zijn naar veilige havens, wat heeft geleid tot de grootste instroom in goudfondsen sinds het begin van de pandemie. Ook de prijs van staatsobligaties steeg (en de rente daalde dus), terwijl het aandeel van contanten in beleggingsportefeuilles afgelopen maand de sterkste toename in vijf jaar liet zien.
De S&P 500 daalde donderdag met 4,8 procent. Wall Street verloor in één keer ongeveer 2.500 miljard dollar aan marktwaarde. Sinds 1980 waren er slechts 29 dagen met een nog hogere daling. De Magnificient 7, waarover we eerder schreven, staan inmiddels 30 procent lager dan hun hoogtepunt in december. Zo verloor Apple $300 miljard aan waarde in één dag met een koersdaling van 9,3 procent.
Performance van goud, Amerikaanse aandelen en staatsobligaties (bron: Financial Times)
Als het Trump’s bedoeling was om de dollar goedkoper te maken voor de export en de rente op staatsleningen te verlagen vanwege de aankomende herfinanciering van schulden is dat aardig gelukt. Maar over Trump’s bedoelingen met deze zet en de brede impact ervan valt een enorm artikel te schrijven, voor nu blijven we even bij goud.
In dit artikel in de Financial Times delen de auteurs het vermoeden dat de recente goudrally vooral wordt aangejaagd door institutionele beleggers die goud kopen uit angst en onzekerheid over economische en geopolitieke ontwikkelingen. Maar goudanalist Jan Nieuwenhuis heeft het vermoeden dat ook de Chinese centrale bank nog flinke aantallen goud aan het kopen is. Volgens zijn analyse kopen de Chinezen tot wel vijf keer meer goud dan ze in officiële documenten aangeven. Hij verwacht dat China inmiddels meer dan 5.000 ton goud in bezit heeft. Ook ziet hij goud weer een steeds belangrijkere rol innemen als reserve. Lees zijn hele artikel hier!
De rol van goud in internationale reserves neemt weer toe (bron: Jan Nieuwenhuis)
Jan Nieuwenhuis ziet voorlopig nog geen einde aan de goudrally. Econoom Daniel Lacalle geeft bij CNBC aan hetzelfde te verwachten. Hij verwacht dat centrale banken zullen blijven kopen, het aanbod uit de goudmijnen niet snel zal stijgen en dat de markt goud (en zilver) steeds meer als hedge tegen de geldontwaarding gaat zien. Ondertussen zien we dat banken hun verwachtingen voor de goudprijs naar boven bijstellen. Volgens UBS is een stijging naar $3.500 per troy ounce zelfs mogelijk dit jaar, bij aanhoudende spanningen en onzekerheid.
Tot slot nog een interessant artikel van begin deze week. Volgens Politico maken de Duitsers zich zorgen over een deel van hun goud dat nog in Amerika ligt. Duitsland beschikt over de op één na grootste goudreserves ter wereld, en bewaart 37 procent daarvan — zo’n 1.236 ton, ter waarde van €113 miljard — in de kluizen van de Federal Reserve in New York. De Duitsers vragen zich nu af of de Amerikanen nog wel te vertrouwen zijn met het Duitse goud. Verschillende Duitse politici roepen nu op tot meer controle op het Duitse goud in de VS. Nederland heeft ook nog aanzienlijke hoeveelheden goud in het buitenland liggen. Zo ligt er goud in New York, Londen en Ottawa. Wordt het tijd om ook dit terug te halen?
Kijk ook eens een keer op ons YouTube kanaal
Namens Holland Gold interviewt Paul Buitink en Yael Potjer verschillende economen en experts op macro-economisch gebied. Het doel van de podcast is om de kijker een beter beeld en houvast te bieden in een steeds sneller veranderend macro-economisch en monetair landschap. Klik hier om te abonneren.
