De Turkse president Erdogan heeft zijn bevolking opgeroepen goud te verkopen en in te wisselen voor Turkse lira. Ook zouden Turken hun harde buitenlandse valuta moeten omwisselen voor de Turkse munt. Met die oproep probeert hij de waardedaling van de lira te stoppen en de torenhoge inflatie te temmen. In 2018 probeerde hij de bevolking ook al te overtuigen om goud te verkopen.
Volgens Erdogan ontstaat er een 'win win situatie' als alle Turken het goud uit hun kluisjes halen en inwisselen voor Turkse lira. Dat zou de inflatie van meer dan 15% weer onder controle moeten brengen en de waardedaling van de munt stoppen. Ook zou dit het tekort op de lopende rekening kunnen verminderen en het vertrouwen van de kapitaalmarkt in Turkije herstellen.
Het is echter de vraag of mensen wel bereid zijn hun goud te verkopen. Het land worstelt namelijk met een grote economische crisis. De economie krimpt, de werkloosheid is hoog en de munt verliest gestaag aan koopkracht ten opzichte van de euro en de dollar. In maart maakte de Turkse lira een duikeling van 17%, nadat Erdogan de president van de centrale bank had ontslagen. Die had een paar dagen eerder de beleidsrente nog met twee procentpunt verhoogd naar 19%.
Door een hogere rente wordt het aantrekkelijker om geld in Turkse lira aan te houden, maar het betekent ook dat lenen duurder wordt. En daar zit de Turkse regering niet op te wachten, want Erdogan wil de rente voor zijn bevolking en de landelijke begroting juist laag houden. Daarom probeert hij de schuld nu af te schuiven op mensen die het vertrouwen in de lira opzeggen en goud kopen.
In Westerse landen ziet men goud nog vaak als belegging, maar in veel andere landen is het een volwaardig spaarmiddel. Bijvoorbeeld in landen waar het geld snel aan koopkracht verliest door hoge inflatie of devaluatie. Turkije is daar een goed voorbeeld van, want de laatste jaren verloor de lira in hoog tempo aan waarde tegenover andere valuta. De laatste vijf jaar is de Turkse munt in totaal al meer dan 60% in waarde gedaald ten opzichte van de euro.
Om aan deze geldontwaarding te ontsnappen houden veel Turken goud en buitenlandse valuta aan als vorm van spaargeld. Deze vormen van vermogen zijn gemakkelijk te verhandelen en behouden hun koopkracht veel beter dan de lokale munt. Door de coronacrisis zochten vermogende Turken vorig jaar ook al hun toevlucht in het gele edelmetaal, zoals we eerder schreven in dit artikel.
De oproep van Erdogan om goud en vreemde valuta in te wisselen lijkt weinig indruk te maken op de bevolking. En dat is niet vreemd, want de afgelopen twintig jaar steeg de goudkoers in Turkse lira met gemiddeld meer dan 25% op jaarbasis. Dat is veel meer dan de rente die banken kunnen geven op een spaarrekening in Turkse lira. Het ligt dus voor de hand dat Turken na deze oproep juist meer goud zullen inslaan.
Het is niet alleen de bevolking die naar edelmetaal vlucht, maar ook de centrale bank. Sinds 2017 is de goudvoorraad van de centrale bank gestegen van 116 ton naar meer dan 700 ton. De laatste jaren was Turkije zelfs de grootste afnemer onder centrale banken. Ondanks een daling van de valutareserves blijft de centrale bank edelmetaal kopen. Kan dit op termijn het vertrouwen in de Turkse lira herstellen?
Turkije heeft haar goudvoorraad de laatste jaren flink uitgebreid
Turkije blijft goud kopen, ondanks daling valutareserves
Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines
