Wouter Wilmer

In het vorige stuk beschreven we hoe de Nederlandsche Bank (DNB) in 1814 werd opgericht. Ook kwam het papiergeld dat DNB uitgaf, dat aanvankelijk niet breed geaccepteerd werd, aan bod. Het muntgeld werd in het vorige stuk nog achterwege gelaten, maar is zeker de moeite waard nader te beschouwen. Welk muntgeld werd er in Nederland gebruikt na de oprichting van DNB?

De centrale bank van China heeft in februari 24,9 ton aan goud gekocht. Daarmee is februari de vierde maand waarin de goudaankopen van China toenamen. De afgelopen vier maanden voegde de centrale bank van China in totaal 102 ton goud toe aan haar goudvoorraad. Door de toenemende vraag naar goud van centrale banken, maar ook door recente onrust in de Amerikaanse bankensector, is de goudprijs afgelopen weken gestegen.

In Nigeria zijn de afgelopen weken rellen ontstaan door de economische problemen in het land. Er is een hoge inflatie, maar tegelijkertijd is er ook een tekort aan geld. De nieuwe president Bola Tinubu staat dan ook voor een grote uitdaging. Hoe is deze chaos ontstaan?

Inflatiecijfers in de Eurozone blijven hoog uitvallen, zo schijft Reuters. Donderdag werd bekend dat de inflatie nog altijd 8,5 procent bedraagt en dat is hoger dan werd verwacht. Daarmee lijkt de Europese Centrale Bank (ECB) op 16 maart geen andere keuze te hebben dan de rente opnieuw flink te verhogen.

In het vorige stuk in de reeks over monetaire geschiedenis beschreven we hoe het geldstelsel in de Republiek ten tijde van de Gouden Eeuw eruit zag. Zo werd beschreven hoe er ruim 800 munten geaccepteerd werden in de Republiek en hoe dat leidde tot de oprichting van Wisselbanken, zoals die in Amsterdam. Maar hoe ging het verder? Hoe ontwikkelde de Republiek zich na het rampjaar en hoe veranderde het geldstelsel?

In het vorige stuk over monetaire geschiedenis beschreven we hoe de Nederlanders zich losvochten van de Spanjaarden en hoe de dure oorlogen tegen de Spanjaarden en de Engelsen werden gefinancierd. Er is echter nog veel meer te vertellen over de Gouden Eeuw, onder meer het geldgebruik van de Nederlanders. Wat voor geld gebruikte men in de Republiek en welke rol speelde de gulden?

In het vorige stuk van de reeks over monetaire geschiedenis beschreven we het geldgebruik in de middeleeuwen. We beschreven hoe het bankwezen zich ontwikkelde en hoe er weer munten werden geslagen in Europa, zo ook de eerste gulden in 1325. Na de Middeleeuwen ontstond een glansrijke tijd voor Nederland als het aankomt op onze welvaart, de Gouden Eeuw. Maar hoe werkten de provinciën eigenlijk samen in hun strijd tegen de Spanjaarden? En hoe betaalden de Nederlanden voor de dure oorlog tegen Spanje en Engeland?

In het vorige stuk beschreven we hoe Romeinse keizers op grote schaal met het geld sjoemelden. Steeds weer werd het gehalte van edelmetaal in munten verminderd. Deze verloedering van het geld droeg mede bij aan de val van het grote rijk. Daarna verviel de wereld in de middeleeuwen, een periode die veel mensen doet denken aan achteruitgang. Maar is dat wel terecht? Stond de wereld daadwerkelijk stil en gebruikte men in de middeleeuwen nog steeds geld zoals de Grieken en Romeinen dat deden?

In het vorige deel van de reeks over monetaire geschiedenis werd beschreven hoe de Grieken muntgeld gebruikten, maar ook hoe het geld van de Atheners verslechterde in kwaliteit en hoe dat gelijk opging met het verval van de macht van de Atheners. De Romeinen kenden ook een uitgebreid muntstelsel. Helaas ging ook de kwaliteit van deze munten naarmate de tijd vorderde achteruit. Hoe zag het muntgeld van de Romeinen eruit en hoe is het Romeinse rijk gevallen?

In het vorige deel van de reeks over monetaire geschiedenis werd beschreven hoe geld eigenlijk ontstaan is. Zo kwamen kaurischelpen aan bod, maar ook het ontstaan van muntgeld in China en Lydië. De Grieken namen de techniek om munten te slaan over van de Lydiërs, maar hoe ging dat verder? Hoe zag het geldstelsel van de Grieken eruit?

Geld is een interessant fenomeen. Dat wat ooit bedacht is om ruilverkeer makkelijker te maken, is verworden tot onderwerp van een uitvoerige discussie. Deze discussie is al meermaals gevoerd, onder andere op het platform van Holland Gold, maar wie geld wil begrijpen dient ook de geschiedenis onder de loep te leggen. Waar komt geld eigenlijk vandaan? En welke vormen van geld gebruikte men vroeger eigenlijk?

Sri Lanka leek na de 30 jaar durende burgeroorlog de slag weer te pakken te hebben. Het eiland trok weer toeristen aan en exporteerde volop koffie, rubber en thee. Toch is sinds 2019 de chaos weer compleet, want terroristische aanslagen, de coronacrisis en hoge energieprijzen leggen de kwetsbaarheid van het land bloot. Het land zit nu in een diepe crisis en de weg uit deze crisis belooft zwaar te worden. Wat is er aan de hand in Sri Lanka en hoe heeft het zover kunnen komen?

De afgelopen jaren was de ECB vooral bezig met het stimuleren van de economie. Niet alleen staatsobligaties, ook bedrijfsobligaties werden op grote schaal opgekocht. Dit bracht de rentes in het gareel en met die lage rente probeerde de ECB de economie te stimuleren. Nu de inflatie hoog is, verhoogt de ECBde rente gestaag en lijkt de periode waarin de centrale bank stimuleert voorlopig voorbij. Maar wat nou als de ECB in de toekomst weer besluit expansief monetair beleid te voeren, bijvoorbeeld als de inflatie weer is gezakt? Zou de ECB dit dan niet beter op een andere manier doen? Zou de ECB het geld ook rechtstreeks naar de bevolking of de overheid kunnen overmaken, in plaats van eindeloos staatsobligaties op te kopen?

‘De ECB begint deze maand met opkoopprogramma’, zo luidt de kop van een artikel in Trouw op 3 oktober 2014. Het is de aankondiging van onconventioneel monetair beleid onder de naam Quantitative Easing, QE. Destijds werd nog gedacht dat dit programma slechts 2 jaar zou duren, maar eigenlijk is de ECB sindsdien niet meer echt gestopt met kwantitatieve verruiming. Slechts een paar maanden in 2019 trachtten de bankiers in Frankfurt met het beleid te stoppen, maar het programma bleek al snel weer doorgang te moeten vinden.