9.5
7.336 reviews
Nederlands
NL
Met nog minder dan een week te gaan voordat de Amerikanen zich naar de stembus begeven, lijken de Democraten en de Republikeinen nek aan nek te gaan in de strijd om het presidentschap. Eerder beschreven we al in grote lijnen wat de plannen van beide presidentskandidaten zijn. Trump en Harris verschillen enorm in hun beleid, maar wat zouden de implicaties zijn voor Nederland als de nieuwe president zijn of haar intrede doet in het Witte Huis?
Mocht Donald Trump de verkiezingen winnen, dan wordt zijn beleid gekenmerkt door toegenomen protectionisme. In zijn verkiezingsplannen gaf Trump aan dat hij een algemeen importtarief wil invoeren van tien procent op alle ingevoerde goederen. Producten uit China zou hij zelfs met 60 procent willen belasten. Harris heeft niet te kennen gegeven een dergelijk tarief in te willen voeren, maar er is een brede steun onder de Amerikaanse bevolking voor een agressievere houding ten opzichte van buitenlandse handel. Ook onder Harris kunnen we daarom verwachten dat er bepaalde importheffingen worden ingevoerd, zo blijkt uit een analyse van de Rabobank. Deze tarieven zullen waarschijnlijk wel lager zijn dan die van Donald Trump.
Dergelijke importtarieven zijn vooral van invloed op sectoren die veel handelen met Amerika. Enerzijds moeten deze partijen hun prijzen in Amerika verhogen ten opzichte van Amerikaanse concurrenten, anderzijds betalen ze meer geld als ze producten uit Amerika kopen. Deze kosten worden vaak (grotendeels) doorberekend aan de eindgebruiker. In Nederland kunnen we dus ook een hogere inflatie verwachten als er hoge importtarieven worden ingevoerd.
Amerika is van groot belang voor de Nederlandse economie. Met een waarde van 24 miljard euro die wordt uitgevoerd naar Amerika staat het land op de vierde plek van exportbestemmingen. Nederland voert vooral machines, chemische producten en minerale brandstoffen uit naar Amerika. De impact van importheffingen op de Nederlandse export zal het grootst zijn in sectoren waar de export naar Amerika een groot deel van de totale export uitmaakt.
Ook is het van belang of er een alternatief is. Zo kunnen Amerikanen homogene producten, zoals Nederlands bier, makkelijk omwisselen voor Amerikaanse varianten, waardoor deze sector hard geraakt kan worden door handelsbelemmeringen. Intel kan echter onmogelijk om het Nederlandse ASML heen voor de aankoop van lithografiemachines (heterogene producten). Een producent van ingewikkelde machines zal dan ook veel minder hard getroffen worden door belemmeringen. Bovendien is het goed mogelijk dat Trump uitzonderingen maakt voor de import van bepaalde complexe producten waar geen Amerikaans substituut voor te vinden is.
Zoals te zien in bovenstaande figuur zijn producenten van kunstartikelen, wapens, munitie en vliegtuigonderdelen veel gevoeliger voor protectionisme dan producenten van olie, diesel en turbines. (Bron: Raboresearch)
Maar de uitslag van de verkiezingen is breder merkbaar in de economie. Aangezien importheffingen prijzen verhogen, kan een herverkiezing van Trump ook leiden tot hogere inflatiecijfers in Europa. Dat heeft op zijn beurt ook gevolgen voor de hoogte van de rente. Zo houdt de Rabobank onder Harris rekening met een scenario waarin de Europese Centrale Bank (ECB) de rente drie keer verlaagt. Maar als Trump intrede doet in het Witte Huis kan dat in het ergste geval leiden tot een dermate hoge inflatie dat de ECB de rente slechts twee keer verlaagt. Een herverkiezing van Trump brengt dus ook hogere leenkosten met zich mee.
De inflatiecijfers in Europa verschillen nu al aanzienlijk. De Nederlandse inflatie is met 3,5 procent de op één na hoogste inflatie van de Eurozone. Hoewel de Rabobank verwacht dat de inflatie zich terugbeweegt naar 2 procent, kan de inflatie in 2026 uitkomen op 3,8 procent als Trump wordt herkozen en daadwerkelijk een algemeen importtarief van 10 procent invoert. Mocht Trump voor een milder tarief van 5 procent kiezen, dan komt de inflatie met drie procent nog steeds hoger uit dan onder Harris. Aangezien de lonen op de korte termijn vaak achterblijven op de inflatie, leidt het beleid van Trump op de korte termijn tot een lagere koopkracht van Nederlandse huishoudens.
De inflatie valt waarschijnlijk veel hoger uit als Trump wordt herkozen. (Bron: Raboresearch)
Afgelopen week zei Klaas Knot dat zowel Nederland als Europa in een totaal andere wereld belanden als Trump wordt verkozen tot president. De Nederlandse economie heeft een open karakter en heeft veel baat bij vrijhandel. Ook Europa is in veel grotere mate afhankelijk van externe handel dan andere grootmachten, zoals China en Amerika. Dat komt mede doordat Europa over veel minder grondstoffen beschikt.
De uitspraak van Knot sluit aan op de diagnose die The Economist stelde. Het bekende blad stelde dat Europa inmiddels kampt met een drievoudige afhankelijkheid. Het continent is niet in staat zichzelf te verdedigen zonder hulp van Amerika, maar is tegelijkertijd afhankelijk van Rusland, de vijand waartegen het zich moet verdedigen, voor de aanvoer van energie om de industrie draaiende te houden. Ten slotte komen Europese bedrijven in problemen als de vraag vanuit China keldert. Daar kan je nog aan toevoegen dat Europa ook nog eens heel afhankelijk is van China voor de aanvoer van allerlei grondstoffen en dat China Europa ook technologisch gezien op bepaalde gebieden overstijgt. Het nieuws dat Volkswagen drie Duitse fabrieken sluit en daarmee duizenden werknemers ontslaat vormt dan ook een goed voorbeeld van de afhankelijkheid van China. De Duitse autofabrikant is in de problemen gekomen nu de vraag vanuit China keldert. Chinese kopers kiezen steeds vaker voor Chinese auto’s die draaien op goedkope Chinese batterijtechnologie.
Het is de vraag hoe Europa op alle ontwikkelingen moet reageren. Mario Draghi publiceerde vorige maand een rapport met plannen om Europa weer competitief te maken. Nout Wellink ging in een podcast met Holland Gold dieper in op het rapport. Wellink deelt de analyse van Draghi maar wijst vooral op de complexiteit van de uitvoering. Het probleem zit hem volgens Wellink in het feit dat Europa nog erg gefragmenteerd is op economisch en politiek vlak. De vraag is dus niet zozeer waar Europa nu tekortschiet, maar hoe we de problemen waarmee we kampen kunnen verhelpen. Europa zal dus op zoek moeten naar een goede strategie, aldus Wellink.
Kijk ook eens een keer op ons YouTube kanaal
Namens Holland Gold interviewt Paul Buitink verschillende economen en experts op macro-economisch gebied. Het doel van de podcast is om de kijker een beter beeld en houvast te bieden in een steeds sneller veranderend macro-economisch en monetair landschap. Klik hier om te abonneren.
