Westerse beleggers hebben door een hogere vraag naar goud de prijs doen stijgen, zo blijkt uit een recent artikel van Jan Nieuwenhuijs. Sinds juni 2024 hebben Westerse beleggers de leiding overgenomen op de goudmarkt. Tot dan toe waren het andere groepen die veel goud kochten. Moeten centrale banken van Westerse landen deze trend volgen en edelmetaal inslaan?
Het zal de meeste lezers niet ontgaan zijn dat de prijs van goud hard is gestegen de afgelopen drie jaar. Waar kopers eind oktober 2021 minder dan 50.000 euro betaalden voor een kilo goud, bedraagt de prijs voor dezelfde hoeveelheid goud momenteel meer dan 81.000 euro. Er zijn meerdere factoren achter deze trend. Zo heeft de wereld de afgelopen jaren te maken gehad met hoge inflatiecijfers en zijn er grote geopolitieke conflicten ontstaan in Oekraïne en het Midden-Oosten. Verschillende centrale banken speelden op die geopolitieke onrust in door edelmetaal toe te voegen aan hun reserves. Daarnaast dreigde er in maart 2023 een bankencrisis met de val van Credit Suisse en zijn er steeds grotere zorgen ontstaan over oplopende schulden en verdere escalaties op het wereldtoneel. Goud heeft zijn status als veilige haven opnieuw kracht bijgezet.
De goudprijs is de afgelopen 20 jaar heel hard gestegen.
Nieuwenhuijs legt in zijn artikel uit dat de prijs van een product wordt bepaald door marginale kopers. Dat betekent dat het de nieuwe kopers zijn die een prijsstijging mogelijk maken. Een analyse van marginale kopers geeft dan ook meer inzicht in de reden waarom de goudprijs stijgt. Zo blijkt dat de stijging vanaf 2022 tot juni 2024 niet werd veroorzaakt door een hogere vraag van Exchange Traded Funds (ETF’s), aangezien de goudvoorraad van ETF’s in die periode afnam. Ook in de goudmarkten in London en Zwitserland nam de hoeveelheid goud die beleggers kochten in deze periode niet toe.
Vanaf 2022 waren vooral de centrale banken van landen zoals China en Saoedi-Arabië de grote kopers. In totaal kochten centrale banken volgens Jan Nieuwenhuijs in deze periode 2500 ton goud. 1600 ton verdween in de kluis van de Chinese centrale bank. Ook particulieren in landen als China, Turkije en Thailand kochten meer goud.
Maar sinds juni 2024 verandert het beeld, zo schrijft Jan Nieuwenhuijs. Zo nemen de ETF-voorraden sinds juni 2024 weer toe. Een toename in ETF-voorraden wijst erop dat beleggers meer goud kopen, omdat ETF’s fysiek goud moeten aanhouden om de waarde van hun fonds te ondersteunen. Ook is het Verenigd Koninkrijk inmiddels netto-importeur geworden. Dat gegeven is ook van belang, aangezien de London Bullion Market, de belangrijkste goudmarkt van de wereld, in het Verenigd Koninkrijk gevestigd is.
Zoals te zien in de grafiek stijgen goudvoorraden in ETF’s weer nadat de voorraden lange tijd daalden (Bron: Money Metals)
Deze ontwikkelingen tonen dat Westerse beleggers weer meer goud kopen. Dat heeft er ook voor gezorgd dat de goudprijs niet meer gekoppeld is aan de rente van de Treasury Inflation Protected Securities (TIPS). De TIPS-rente is het rentetarief op staatsobligaties die zijn ontworpen om beleggers te beschermen tegen inflatie. Normaal gesproken beweegt de goudprijs tegengesteld aan de TIPS-rente: stijgt de rente, dan daalt de goudprijs, en omgekeerd. In de periode na 2022 was deze koppeling al een tijd doorbroken, aangezien zowel de rente als de goudprijs steeg. In 2024 leek de relatie tussen de TIPS-rente en de goudprijs weer te herstellen, maar de koppeling is opnieuw doorbroken nu Westerse beleggers weer meer goud kopen. Dat betekent dat de goudprijs is gestegen terwijl de rente niet evenredig is gedaald. Volgens Nieuwenhuijs wijst dit erop dat beleggers goud kopen als een vorm van verzekering, in plaats van uit speculatieve overwegingen.
Zoals te zien in de grafiek is de koppeling tussen de reële rente en de goudprijs verbroken. In de eerste maanden van 2024 lieten de twee lijnen weer even een vergelijkbaar patroon zien, maar sinds juni 2024 niet meer. (Bron: Money Metals)
In de Financial Times verscheen deze week een opiniestuk van Mohamed El-Erian waar werd geopperd dat Westerse centrale banken zich meer moeten concentreren op de ontwikkeling van de goudprijs. Ook El-Erian wijst op het feit dat de relatie tussen de goudprijs en factoren als inflatie, rentestanden en de positie van de dollar verstoord is. Zo stijgt de goudprijs ook als de inflatie laag is, terwijl edelmetaal voorheen vooral werd gezien als hedge tegen inflatie.
El-Erian wijst op het feit dat meer landen goud aanhouden. Dit is echter niet alleen het gevolg van gewapende conflicten, maar is een nieuwe trend waarin landen duidelijker voor goud kiezen. Landen zoals China en Rusland willen minder afhankelijk zijn van de dollar en diversifiëren de reserves door de goudvoorraden aan te vullen. Daarnaast willen landen minder afhankelijk zijn van de dollar voor internationale transacties.
Daarom wordt er niet alleen meer goud gekocht, er wordt ook gekeken naar een alternatief betaalsysteem, Mbridge. Vandaag de dag gaat het gros van de internationale transacties gepaard met de dollar. Met een wholesale variant van Central Bank Digital Currencies (CBDC’s), een variant waarmee banken onderling transacties kunnen doen, kunnen landen de dollar omzeilen en rechtstreeks transacties doen met andere landen. Met het gebruik van wholesale CBDC’s kunnen internationale betalingen dus veel makkelijker worden voldaan. Op de lange termijn kan dit grote impact hebben op het internationale betaalsysteem.
De druk op de rol van de dollar, zowel als internationale reservevaluta als voor internationale transacties, vraagt om een reactie van Westerse landen. Als de dollar de sterke positie verliest, kan dat gevolgen hebben voor de rol die Amerika speelt in de wereld. Europese landen bezitten van oudsher al veel goud. Nederland beschikt momenteel over 612,5 ton goud, wat met de huidige goudprijs iets minder dan 50 miljard euro waard is. Vorig jaar gaf De Nederlandsche Bank (DNB) nog aan dat het momenteel niet voornemens is om meer goud te kopen. Toch zou ook DNB de discussie moeten voeren hoe Nederland zich positioneert in een financieel systeem waarin de dollar niet meer de kern vormt, maar waar edelmetaal steeds belangrijker wordt.
Kijk ook eens een keer op ons YouTube kanaal
Namens Holland Gold interviewt Paul Buitink verschillende economen en experts op macro-economisch gebied. Het doel van de podcast is om de kijker een beter beeld en houvast te bieden in een steeds sneller veranderend macro-economisch en monetair landschap. Klik hier om te abonneren.