Weekselectie: Trump geeft deelnemers WEF in Davos ongemakkelijk gevoel

Deze weekselectie kan natuurlijk maar over één ding gaan: het beleid van Donald Trump. We pakken de draad op bij de toespraak van Trump voor het World Economic Forum in Davos. Hij maakte de deelnemers van het forum duidelijk dat Amerika een radicaal nieuwe koers inslaat – met merkbaar ongemak in de zaal als gevolg. Uiteraard komen alle gebruikelijke onderwerpen langs: Klimaatbeleid, Ursula von der Leyen, EU, Javier Milei, de CBCD, aandelen, Oekraïne en Inflatie. Lees snel verder!

“Deelnemers WEF zitten ongemakkelijk in hun stoel te schuiven”

Gisteren richtte de op maandag geïnaugureerde Donald Trump zich via een videoverbinding tot de deelnemers van het World Economic Forum (WEF) in Davos. Volgens Sky News zat het publiek ongemakkelijk in hun stoelen te schuiven terwijl de nieuwe president van de Verenigde Staten hen toesprak, nadat hij de jaarlijkse conferentie al drie dagen zonder zijn aanwezigheid had gedomineerd.

Toespraak Trump Davos 2025 (bron: Witte Huis)

Dat er wat ongemak was in Davos is begrijpelijk, en had niets te maken met de gebruikelijke Trumpiaanse borstklopperij in zijn toespraak. Trump kondigde een koers aan die haaks staat op het beleid wat men daar gebruikelijk voorstaat. In zijn toespraak gaf hij de schuld van inflatie en de hoge overheidsschulden aan radical links beleid en beloofde hiermee te breken. Hij besprak zijn radicale keuzes die voor minder illegale immigratie, minder regels en wetten, minder overheid en minder diversiteitsbeleid moeten zorgen. Ook sprak hij zich uit voor de vrijheid van meningsuiting en tegen de bestrijding van desinformatie, hij noemde dit censuur.

Hij gaf aan te stoppen met de Green New Deal, die hij zelf in de toespraak de Green New Scam noemde. Ook bevestigde hij het terugtrekken uit het klimaatakkoord van Parijs, keuzevrijheid voor Amerikanen met betrekking tot brandstof- en elektrische auto's, en het faciliteren van meer olie- en gaswinning. Dit laatste zal volgens Trump niet alleen de kosten van alle diensten en goederen verlagen, maar ook de VS transformeren tot een industriële supermacht en het wereldwijde centrum voor ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie en crypto.

Hij nodigde bedrijven uit om zich te vestigen in de VS en er te gaan produceren en gebruikte hierbij een duidelijke “carrot and stick” methode. De wortel, om ze te lokken: één van de laagste belastingen ter wereld. De stok: importtarieven voor bedrijven die niet in de VS produceren. Dit staat haaks op wat Ursula von der Leyen en de Europese Commissie wil. Zij noemt dit een 'race to the bottom' en het klimaatakkoord van Parijs de ‘beste hoop voor heel de mensheid’. Trump gaf aan dat de EU de Verenigde Staten heel erg slecht en oneerlijk behandelt op dit gebied.

Reactie olieprijs op uitspraken Trump (bron: Holger Zschäpitz)

Trump vroeg Saudi-Arabië en andere OPEC-landen om de olieprijs te verlagen. Volgens hem stopt de oorlog tussen Oekraïne en Rusland dan namelijk direct omdat Rusland afhankelijk is van de verkoop van olie. Zoals u in de bovenstaande grafiek kunt zien reageerde de markt meteen. Ook vroeg hij president Xi Jinping van China om hulp bij het stoppen van de oorlog. Op woensdag gaf Trump al aan dat Rusland extra sancties kan verwachten als er geen einde komt aan de oorlog. Onze eigen Mark Rutte was hier zeer over te spreken. Het lijkt te werken, want Poetin zou inmiddels klaar zijn om hier met Trump over te gaan praten.

Ook zette hij druk op Jerome Powell, de voorzitter van de Amerikaanse centrale bank, om de rente te verlagen. Dit is ongebruikelijk en kan de onafhankelijkheid van de Fed aantasten. Dit is niet de eerste keer dat Trump zich met het beleid van Powell heeft bemoeid. Econoom en beursanalist Corné van Zeijl ziet de eis van Trump om de rente te verlagen als ondermijning van die onafhankelijkheid en als een verklaring voor stijgende rente op Amerikaanse staatsobligaties.

Eerder deze week kondigde het Witte Huis al aan dat ze maatregelen gaan nemen om Amerikanen te beschermen tegen de risico’s van Central Bank Digital Currencies (CBDC). Een maatregel waar de burger niets aan heeft, maar waar de ECB wel mee wil doorgaan. Jeroen Blokland ziet als verklaring hiervoor dat het ‘een extra instrument toevoegt aan de oneindige gereedschapskist om te realiseren waar politici werkelijk naar streven: houdbaarheid van de schulden en daarmee fiscale dominantie’. Arno Wellens was zo aardig om ook zijn visie hierover te delen en vroeg zich eerder al af of Trump het CBDC-project überhaupt wel kan afblazen.

Christine Lagarde, de voorzitter van de ECB, zei in een interview met CNBC dat Europa zich voor moet bereiden op handelstarieven en zet twijfels bij het beleid van Trump. In onze podcast met Sander Boon bespraken we al dat het Westen voor een keuze staat: hervormen kan langs twee routes. De eerste is de weg van Von der Leyen en Lagarde, gekenmerkt door meer regelgeving, bureaucratie, controle en belastingen. De tweede is de weg van Trump en Milei, die juist inzetten op minder regelgeving, minder belastingen en meer vrijheid.

Javier Milei in Davos (bron: World Economic Forum)

Milei gaf tijdens een toespraak in Davos aan dat hij ziet dat zijn manier van hervormen aan het winnen is. Hij zei dat de wereldwijde hegemonie van linkse politiek en ideologie begint af te brokkelen: “What once seemed like a global hegemony of the ‘woke’ left in politics, educational institutions, in the media, in supranational organizations or even in forums like Davos, has begun to crumble,”

Of Europa de weg van Milei en Trump gaat volgen zal waarschijnlijk van het succes afhangen. Milei ziet in ieder geval al bondgenoten in Europa. Hij noemde in zijn speech Giorgia Meloni en Viktor Orban. Frankrijk riep deze week op tot een ingrijpende reguleringspauze, met een focus op ESG-regels. Dit naar aanleiding van de afnemende concurrentiekracht van de EU. Ook Donald Tusk, de Poolse premier, riep eerder deze week op tot deregulering. Polen wil als nieuwe EU-voorzitter het mes zetten in de Green Deal van Timmermans: “Als wij failliet gaan, kunnen we niets doen voor het milieu”. Het verzet tegen Europese klimaatregels groeit al langer. Vorige week schreven we nog over Volkswagen dat vanwege Europees klimaatbeleid honderden miljoenen euro’s aan een Chinese concurrent moet geven.

Rentelasten VS ten opzichte van de economie (bron: TaviCosta)

We gaan de komende tijd zien of Trump al zijn beloftes waar kan maken. Er zijn in ieder geval uitdagingen genoeg. We noemden de stijgende rentes op staatsschulden al, en inflatie kan ook een rol gaan spelen. Larry Fink, CEO van Blackrock, zei dat beleggers te snel concluderen dat de hoge inflatie voorbij is en dat de kans toeneemt dat de obligatierentes verder zullen stijgen. “The biggest risk we have worldwide today is the world believes we are past the high point of inflation,”

De risicopremie op Amerikaanse aandelen ten opzichte van obligaties (bron: FT)

Ook de waardering van Amerikaanse aandelen staat momenteel op extreme niveaus. Amerikaanse aandelen zijn relatief tot obligaties het duurst sinds de dotcom-periode. We bespraken de overgewaardeerde aandelenmarkt deze week nog uitgebreid in de podcast met aandelenanalist Niels Koerts, bekijk hem hier terug. Wordt vervolgd!

Kijk ook eens een keer op ons YouTube kanaal  

Namens Holland Gold interviewt Paul Buitink verschillende economen en experts op macro-economisch gebied. Het doel van de podcast is om de kijker een beter beeld en houvast te bieden in een steeds sneller veranderend macro-economisch en monetair landschap. Klik hier om te abonneren.