De centrale bank van Turkije probeert de waarde van haar munt te ondersteunen, maar de bodem van de reserves is bijna in zicht. De Financial Times meldt dat de Turkse centrale bank de laatste maanden zelfs dollars leent om haar reserves op te krikken. Naar eigen zeggen beschikte de centrale bank begin april over $28,1 miljard aan valutareserves, maar uit een analyse van de krant blijkt dat dit cijfer is opgekrikt met geleend geld.
De centrale bank heeft de laatste weken valutaswaps gesloten met commerciële banken, door dollars te lenen in ruil voor Turkse lira. Deze contracten hebben een korte looptijd, wat betekent dat de centrale bank deze middelen eigenlijk niet kan gebruiken om de lira te ondersteunen. Gecorrigeerd voor deze boekhoudkundige ingreep bedragen de valutareserves daarom minder dan $16 miljard. Dat zou betekenen dat Turkije bijna geen vreemde valuta meer achter de hand heeft om de lira te verdedigen.
Turkse centrale bank bijna door valutareserves heen? (Bron: Financial Times)
Volgens de centrale bank is het gebruik van dit soort valutaswaps niet in strijd met de regels, maar analisten waarschuwen dat het niet zonder risico's is. Het is namelijk niet goed voor de geloofwaardigheid van de centrale bank. Valutaspecialist Piotr Matys van de Rabobank zei tegen de Financial Times dat deze methode een vorm van 'window dressing' is, bedoeld om de markt te overtuigen. Het moet de indruk geven dat de centrale bank meer reserves heeft dan wat er in werkelijkheid aanwezig is.
Een centrale bank houdt normaal gesproken valutareserves aan om de waarde van haar munt te kunnen manipuleren. Daalt de waarde van de eigen munt, dan kan de centrale bank deze verdedigen door haar eigen munt in te kopen met behulp van vreemde valuta. Als de Turkse centrale bank inderdaad krap in de valutareserves zit, dan zou dat betekenen dat ze weinig ruimte heeft om de lira te verdedigen. De Turkse economie moet de komende twaalf maanden $177 miljard aan dollarleningen herfinancieren, wat betekent dat de vraag naar dollars in de binnenlandse economie groot is.
Het is dan ook niet vreemd dat de Turkse regering er belang bij heeft om internationale handel vaker in haar eigen munt af te rekenen. Zo wil het land onder andere met Rusland en Iran in nationale valuta handelen. Vanwege Amerikaanse sancties zoekt Turkije nu een alternatieve route om met Iran te kunnen handelen. Ook dat past in het streven om minder afhankelijk te worden van de dollar.
De Turkse president Erdogan bekritiseerde de analyse van de Financial Times. Volgens hem wordt ten onrechte de indruk gewekt dat de Turkse economie in de problemen zit. Erdogan waarschuwde analisten bij investeringsbanken om geen negatieve adviezen over de lira te verspreiden.
In reactie op de berichtgeving van de Financial Times daalde de waarde van de Turkse lira met 2% ten opzichte van de dollar. Op het dieptepunt stond de munt zelfs op het laagste niveau tegenover de dollar in zes maanden. Voor een gedeelte is dat te verklaren door het aansterken van de dollar, maar handelaren op de valutamarkt zijn er toch niet gerust op dat de Turkse centrale bank een valutacrisis kan voorkomen.
