Goudprijs stijgt, ondanks stijgende rente

Deze bijdrage is afkomstig van de Boon & Knopers Substack

Deze week bereikte de goudprijs een historisch record van 85.000 euro per kilogram. Tegelijkertijd stegen de rentes op Amerikaanse en Europese staatsobligaties naar het hoogste niveau in jaren. Deze parallelle stijging van zowel goud als de obligatierente is opmerkelijk, omdat deze twee doorgaans tegengesteld bewegen. Een hogere rente maakt goud, dat geen rente of dividend oplevert, in theorie minder aantrekkelijk voor beleggers.

De traditionele economische theorie stelt dat wanneer de rente stijgt, beleggers meer geneigd zijn te kiezen voor activa met gegarandeerde opbrengsten, zoals obligaties. Goud verliest dan aan aantrekkelijkheid, omdat het geen rente oplevert. Toch laat de huidige situatie zien dat deze correlatie niet meer zo vanzelfsprekend is. De stijgende goudprijs - tegen de achtergrond van stijgende obligatierentes - wijst op een fundamentele verschuiving in de dynamiek van de markten.

Afgelopen jaren is de historische correlatie tussen goud en de dollarrente steeds minder relevant geworden. Dit fenomeen kunnen we grotendeels toeschrijven aan geopolitieke spanningen van de oorlog in Oekraïne en de economische impact van westerse sancties tegen Rusland. Naar aanleiding van deze sancties hebben centrale banken wereldwijd hun goudreserves in een verhoogd tempo aangevuld. Dit is een signaal van groeiend wantrouwen ten opzichte van de dollar en andere reservevaluta.

Onderstaande grafiek geeft de ontwikkeling van de goudprijs in dollars weer, afgezet tegen de reële rente op Amerikaanse 10-jaars staatsleningen. Dit is de rente na correctie voor inflatie, dus het netto rendement op het aanhouden van obligaties. De reële rente is in deze grafiek gespiegeld, zodat de negatieve correlatie met goud goed zichtbaar wordt. Zoals u ziet lopen de twee lijnen sinds begin 2022 volledig uit elkaar. Dat valt samen met het begin van de oorlog en de bevriezing van Russische tegoeden door het Westen.

Goud als hedge tegen systeemcrisis

De huidige marktsituatie benadrukt dat goud meer is dan alleen een hedge tegen inflatie of een alternatieve belegging die goed presteert bij lage rentes. Het fungeert ook als een veilige haven in tijden van geopolitieke onzekerheid.

De stijging van de goudprijs tegen de achtergrond van een stijgende rente is op zichzelf al een sterk waarschuwingssignaal voor beleggers. Daar komt bij dat de Amerikaanse dollar sterk in waarde is gestegen ten opzichte van andere valuta.

Een gelijktijdige stijging van zowel de dollar als goud is relatief ongebruikelijk en betekent doorgaans dat de financiële markten voorsorteren richting veilige havens. Want de Amerikaanse dollar is nog altijd de belangrijkste valuta in het wereldwijde monetaire systeem.

Vlucht naar veiligheid

Vorige week schreven we al over de divergentie tussen lange en korte rente. Terwijl de lange rente stijgt blijft de korte rente dalen. Dit wordt doorgans toegeschreven aan renteverlagingen door centrale banken, maar in feite weerspiegelt dit fenomeen een vlucht van de kapitaalmarkt richting veiligheid. Kortlopende staatsobligaties zijn het meest liquide en zijn daardoor aantrekkelijker in onzekere tijden.

Plaatsen we deze dynamiek tegen de achtergrond van een verder stijgende goudprijs én een stijgende dollar, dan versterkt dat onze visie dat beleggers weer richting veilige havens vluchten en dat het sentiment in de markt verandert. De laatste keren dan deze twee indicatoren tegelijkertijd stegen was tijdens de kredietcrisis (2008), de coronacrisis (2020) en de sancties tegen Rusland (2022).