9.5
7.239 reviews
Nederlands
nl
Deze week zien we hoe Europa druk op zoek is naar richting in een tijd van geopolitieke spanningen. Ursula von der Leyen wil dat we nooit meer terugkeren naar Russisch gas, maar daar is lang niet iedereen het mee eens. Tegelijkertijd groeit de frustratie over Brusselse regelgeving en geldhonger. Verliezen Europese bedrijven niet te veel aan concurrentiekracht? Tot slot staan we stil bij een opvallende uitspraak van Warren Buffett. Lees snel verder!
“Laat ik heel duidelijk zijn: het tijdperk van Russische fossiele brandstoffen in Europa loopt ten einde,” verklaarde Ursula von der Leyen in het Europees Parlement in Straatsburg. Ondanks de sancties tegen Rusland importeren Europese landen momenteel nog steeds gas uit Rusland. In 2024 gaven EU-lidstaten samen nog €23 miljard uit aan Russische energie, dat is meer dan hun gezamenlijke militaire steun aan Oekraïne.
Ursula Von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie (bron: European Parliament)
Volgens Von der Leyen is de import van Russisch gas niet alleen slecht voor onze veiligheid, maar ook voor onze economie. De Duitse industriële sector riep eerder dit jaar nog op om na vrede weer volledig terug te keren naar de import van gas uit Rusland. De Duitse industrie is gebouwd op goedkoop Russisch gas, en de stijgende energieprijzen hebben de economische groei al fors afgeremd en sommige fabrikanten gedwongen hun productie naar het buitenland te verplaatsen.
De toekomst van de Nord Stream-pijpleidingen tussen Rusland en Duitsland zou momenteel onderdeel zijn van de gesprekken tussen Washington en Moskou. Rusland lijkt, net als de Duitse industrie, open te staan voor een volledige hervatting van de gashandel. “Misschien zullen de Amerikanen hun invloed gebruiken om Europa te dwingen Russisch gas weer toe te laten,” aldus de Russische minister van Buitenlandse Zaken, Sergej Lavrov. Toch waarschuwde Von der Leyen woensdag dat een (volledige) hervatting van de import van Russische fossiele brandstoffen een “vergissing van historische proporties” zou zijn voor Europa.
Hoe goedkoop Russisch gas precies schadelijk is voor de Europese economie wordt door de voorzitter van de Europese Commissie niet heel duidelijk uitgelegd. De Commissie wil nu een deadline van 2027 hanteren. Voor dat jaar moeten bedrijven in de EU hun resterende energiecontracten met Rusland beëindigen en overstappen op alternatieve bronnen, waaronder (duurder) gas uit de VS. Het gaat feitelijk om een verbod op import van Russisch gas, zodat Europese bedrijven zich kunnen beroepen op overmacht om de contracten met leveranciers te verbreken.
Het plan moet nog worden goedgekeurd door een meerderheid van de EU-lidstaten en het Europees Parlement, maar is zo opgesteld dat het de eis van unanimiteit omzeilt. Hongarije en Slowakije hebben namelijk al laten weten elk sanctievoorstel tegen Russische gasleveringen te zullen blokkeren. Beide landen zijn sterk afhankelijk van Russisch gas en stellen dat het plan de concurrentiekracht van de EU zal ondermijnen. In de maandupdate van afgelopen week zei Frank Knopers nog dat de wil van de onverkozen Von der Leyen steeds meer wet is. Hij ziet het risico dat landen als Hongarije steeds meer zullen afkeren van de EU. Viktor Orbán, de premier van Hongarije, maakte deze week nog duidelijk dat hier geen sprake van is. Sterker nog, hij wil met zijn patriottische beweging de macht in Brussel overnemen.
Orbán wil de EU niet verlaten maar hervormen (bron: Viktor Orbán)
Volgens de Financial Times hebben Nederland en België, anders dan Hongarije en Slowakije, wel hun steun uitgesproken voor het plan om bedrijven te dwingen hun contracten met Russische leveranciers op te zeggen. Een EU-diplomaat zei tegen de Britse krant dat het moeilijk zal zijn om ontwijking van de nieuwe regels volledig te voorkomen. Zo wordt er bijvoorbeeld gas geleverd aan Europa vanuit Azerbeidzjan via de TurkStream-pijpleiding, terwijl het in werkelijkheid deels uit Rusland afkomstig is. Het plan zou ook bedoeld zijn om aan Washington te laten zien dat de EU bereid is meer Amerikaans LNG te kopen, als onderdeel van een bredere deal om het handelstekort te verkleinen.
Hoe dan ook lijkt de concurrentiekracht van Europese bedrijven verder onder druk te komen. Goedkope en betrouwbare energie vormt de basis van onze economie, maar lijkt voorlopig niet terug te keren. Niet alleen is Amerikaans gas duurder, ook de stroomvoorziening kampt met allerlei uitdagingen. Vorige week schreven we al uitgebreid over de blackout op het Iberisch Schiereiland. Het werd duidelijk dat de oorzaak bij de energietransitie ligt.
Goedkope zon- en windenergie bestaat niet (bron: Bjorn Lomborg)
Bjorn Lomborg legt in de New York Post uit dat groene energie alleen goedkoop is als de zon schijnt en de wind waait. Hoe meer landen op groene energie vertrouwen, hoe duurder elektriciteit wordt. Moderne samenlevingen hebben 24 uur per dag stroom nodig. Wanneer er geen zon of wind is, heeft groene energie een stevige back-up nodig, vaak fossiele brandstoffen. We betalen daarom niet voor één, maar voor twee energiesystemen. Er zijn gigantische investeringen in het netwerk nodig en ook moeten de back-up centrales hun investeringskosten terugverdienen met minder draaiuren, wat de kosten per kWh nog verder opdrijft. Dit betekent dat de werkelijke energiekosten van zon en wind veel hoger liggen dan vaak wordt voorgesteld. Misschien kan kernenergie in de toekomst de ruggengraat van Europa’s energievoorziening worden, maar tot die tijd zal productie in Europa minder concurrerend zijn.
De energiecrisis is niet de enige uitdaging voor Europese bedrijven. Ook de Brusselse regeldruk begint te knellen. De directeuren van Renault en Stellantis waarschuwden in een interview met de Franse krant Le Figaro dat auto’s hierdoor onbetaalbaar worden. Tussen 2015 en 2030 zal de prijs van een auto als de Renault Clio met 40 procent gestegen zijn, waarvan 92,5 procent te wijten is aan regelgeving. De ceo’s dringen aan op vereenvoudiging van de Europese regels. Of dat echt gaat gebeuren is zeer de vraag.
De Europese Unie lijkt onder leiding van Von der Leyen namelijk vooral druk te zijn met uitbreiding van macht en middelen. De strijd over de nieuwe meerjarenbegroting van de EU is inmiddels losgebarsten. De Telegraaf schrijft dat er in Brussel sprake is van een chronische geldhonger. Lidstaten zouden meer af moeten dragen en ook wil Brussel zelf belasting gaan heffen. Europarlementariër Dirk Gotink (NSC) is teleurgesteld en schrijft: “Er worden geen scherpe keuzes gemaakt. Hervormingen blijven uit, schulden nemen toe”. Lex Hoogduin geeft hem gelijk en vreest voor latinisering van Europa.
Ook PVV-Europarlementariër Auke Zijlstra verzet zich: “Men wil het geld voor allerlei volstrekt onzinnige zaken gebruiken die onze burgers niet ten goede komen en alleen maar geld kosten.”
Een van de redenen waarom Brussel om meer geld vraagt, is de afbetaling van de schuldenberg van meer dan 800 miljard euro uit het coronaherstelfonds. Juist deze week was er veel aandacht voor dit fonds omdat er een snoeihard rapport verscheen. Het is compleet onduidelijk waar al die miljarden heen zijn gegaan. Daarnaast hebben lidstaten geld ontvangen voor projecten zonder dat duidelijk is of ze ooit worden afgerond.
Echt nieuws was het niet, het was al lang bekend. Onder anderen journalist Arno Wellens en voormalig Europarlementariër Michiel Hoogeveen wezen hier jaren geleden al op. Arno schrijft nu dat in 2027 de Nederlandse belastingen verder omhoog zullen gaan om de coronaschuld terug te betalen.
U ziet, er speelt van alles in Europa en Brussel, en dan zijn we nog niet eens begonnen over schimmige subsidiëring van NGO's. Wij zullen het hier en op ons podcast-kanaal de komende tijd voor u blijven volgen!
U had het vast al meegekregen, de 94-jarige legendarische belegger Warren Buffett stapt na zes decennia op bij Berkshire Hathaway. Eind dit jaar zal Greg Abel de nieuwe ceo worden en Buffett vervangen die al sinds 1965 aan het roer staat van het bedrijf. Hij vertelde dit tijdens de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering. De hele vergadering duurde 4,5 uur, dus het kan zijn dat u de volgende opvallende uitspraak gemist heeft.
Warren Buffett (bron: Fortune Live)
Buffett gaf aan dat hij zich zorgen maakt over de dollar en bang is naar de dollar “naar de hel gaat”. Hij doelt daarmee op het waardeverlies van de munt en wijst op de natuurlijke neiging van overheden om hun eigen munt in de loop der tijd te verzwakken. Hij voorspelde een aanhoudende druk richting zwakkere valuta. Willem Middelkoop merkt hierover op: “Buffett zegt waar het op staat en klinkt als een goudliefhebber.”
Kijk ook eens een keer op ons YouTube kanaal
Namens Holland Gold interviewt Paul Buitink en Yael Potjer verschillende economen en experts op macro-economisch gebied. Het doel van de podcast is om de kijker een beter beeld en houvast te bieden in een steeds sneller veranderend macro-economisch en monetair landschap. Klik hier om te abonneren.
