9.5
5.004 reviews
Nederlands
nl
Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft de cijfers van de Nederlandse industriële productie bekend gemaakt en die blijken nog geen positief beeld te vertonen. De productie op het Europese continent verkeert sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne in zwaar weer en Nederland is daar geen uitzondering op. Waarom gaat het zo slecht met de industrie?
De omzet in de Nederlandse industrie was in het eerste kwartaal van 2024 5,5 procent lager dan in hetzelfde kwartaal een jaar eerder, zo blijkt uit de cijfers van het CBS. Daarmee is de industriële omzet voor het vierde kwartaal op rij geslonken. In 2022 werden er nog forse groeicijfers genoteerd. Zo lag de productie in het tweede kwartaal van 2022 ruim 30 procent hoger dan een jaar eerder. Deze hoge groeicijfers waren het gevolg van de forse daling in de coronamaanden. Sinds 2023 neemt de omzet weer af. De omzet behaald in het buitenland loopt steeds harder terug dan de omzet in het binnenland. Afgelopen kwartaal daalde de omzet in het buitenland bijvoorbeeld met 5,9 procent, terwijl de omzet in het binnenland met 4,8 procent terugliep.
De industriele omzet neemt al kwartalen af. Ook voor corona daalde de omzet al. (Bron: CBS)
Ook de afzetprijzen daalden en lagen in het eerste kwartaal 1,9 procent lager dan een jaar eerder. Omdat de totale omzet sterker daalde dan de afzetprijzen valt op te merken dat de afzet van de producten ook is gedaald. De daling van de productie verschilt per sector. Zo daalt de productie vooral in de transportsector en bij producenten van hout en bouwmaterialen, maar ook in de sector van voedings- en genotmiddelen. Ook de metaalindustrie zit in extra zwaar weer. Het aantal veilingen van metaalbedrijven vanwege faillissementen is afgelopen jaar sterk toegenomen, zo schreef De Telegraaf. Het totaal aantal veilingen in de sector steeg met 53 procent, maar dat is inclusief bedrijven die vrijwillig stoppen, inkrimpen of vertrekken naar het buitenland. Dat geeft dus geen goed beeld van de moeilijkheden in de sector. Aan de andere kant is de beslissing van bedrijven om te stoppen, in te krimpen of te vertrekken naar het buitenland ook met redenen omkleed. Ook in de podcasts bij Holland Gold uitten verschillende gasten hun zorgen over het Nederlandse ondernemingsklimaat.
Daarentegen zijn er ook sectoren die goed presteren. De omzet in de textiel-, kleding- en leersector nam bijvoorbeeld met 1,7 procent toe. De afzetprijzen in de papierindustrie daalden met zes procent, terwijl de omzet gelijk bleef. Dat betekent dus dat er meer producten zijn verkocht in de sector. Een grote winnaar van de geopolitieke onzekerheid zijn bedrijven die aan defensie leveren. Thales, een bedrijf dat onder meer militaire radarsystemen ontwikkelt, groeit hard nu overheden investeringen in defensie opschroeven. Het Franse bedrijf zoekt wereldwijd 12.000 extra mensen, waarvan 400 in Nederland.
Er zijn meerdere redenen voor de daling van de omzet. Allereerst kan een daling het gevolg zijn van een verminderde concurrentiepositie van Nederland. Een belangrijke reden hiervoor zijn de hoge energieprijzen die Europa teisteren sinds 2022. Econoom Han de Jong uitte al meermaals zijn zorgen over de Duitse industrie, die erg energie-intensief is en ook al maanden kampt met teruglopende productie. De Europese sancties tegen Rusland zijn politiek goed te verantwoorden, maar trekken een zware wissel op de economie.
Daarentegen koopt India, ’s werelds grootste koper van olie, juist goedkope energie van Rusland om de prijzen daar laag te houden. De Russische levering van minstens drie miljoen olievaten per maand aan Reliance Industries, één van India’s grootste bedrijven, wordt zelfs in roebels afgerekend, zo schreef Reuters afgelopen week. Ook China koopt nog volop gas van Rusland. Drie weken voor de Russische invasie tekende Poetin in Bejing een overeenkomst met de Chinezen over de levering van gas voor de komende 30 jaar. Het geeft aan dat Rusland Westerse sancties voorzag en strategisch inspeelde op de situatie. Toch is China huiverig om té afhankelijk te worden van Russisch gas. De Russen zullen waarschijnlijk niet alle weggevallen handel met Europa kunnen compenseren met een toename van de gasexport naar China.
Ook inkopers worden getroffen door de verminderde concurrentiepositie van Europese landen. Door de economische groei in China hebben Chinese toeleveranciers nu ook meer mogelijkheden om hun spullen aan lokale klanten te verkopen. Europese inkopers ondervinden dus meer concurrentie van Chinese inkopers, zo blijkt uit onderzoek van de Universiteit Twente. Dat kan ook weer gevolgen hebben voor de prijzen en beschikbaarheid van Aziatische producten.
Nederlandse bedrijven kampen daarnaast met een tekort aan personeel en productiemiddelen. Slechts 35 procent van de bedrijven geeft aan geen belemmeringen te ervaren voor de productie. Veel bedrijven kampen bijvoorbeeld met een personeelstekort. Voor elke 100 werklozen zijn er nu 110 vacatures. Dat is wellicht wat minder dan in 2022, toen er voor elke 100 werklozen 142 vacatures waren, maar het wijst nog steeds op een groot tekort aan personeel, vooral in de technische sector. Ook hebben bedrijven te maken met te weinig vraag naar producten.
Aangezien geopolitieke spanningen nog niet lijken te kalmeren en daardoor de prijzen van energie hoog zullen blijven zal de industrie in Europa daar waarschijnlijk onder blijven lijden. Toch zijn er ook hoopvolle tekenen. In mei is de economische activiteit in de eurozone in het snelste tempo van het afgelopen jaar gegroeid, dankzij een sterke vraag naar diensten, terwijl de productiesector tekenen van herstel vertoont. De PMI van HCOB, een Duitse bank, steeg naar 52,3. Ook in VS, Japan en het VK kwam de PMI uit boven de 50. De PMI is een economische indicator en geeft inzicht in de economische trends in de industrie. Waardes boven de 50 wijzen op expansie, terwijl waardes onder de 50 krimp van de sector voorspellen.
De Europese PMI kwam met 47,4 nog uit onder de 50, al nam de index wel toe. Ook profiteert Europa op den duur natuurlijk van optimisme in andere landen. Daarnaast is de verwachting dat de ECB komende maand de rente gaat verlagen. De inflatie in de eurozone is nu wel weer wat gestegen en kwam uit op 2,6 procent, terwijl de prijsstijging in april nog uitkwam op 2,4 procent. De kerninflatie nam ook toe naar 2,9 procent, van 2,7 procent een maand eerder. Het is de vraag of de ECB voet bij stuk houdt en de rente verlaagt. In dat geval zou de Europese economie weer een steun in de rug kunnen krijgen.
Kijk ook eens een keer op ons YouTube kanaal
Namens Holland Gold interviewt Paul Buitink verschillende economen en experts op macro-economisch gebied. Het doel van de podcast is om de kijker een beter beeld en houvast te bieden in een steeds sneller veranderend macro-economisch en monetair landschap. Klik hier om te abonneren.
