Wanneer u belegt in goud zult u waarschijnlijk ook wel gehoord hebben van beleggen in goudmijnaandelen. Deze aandelen van goudmijnen bieden over het algemeen een hoger rendement wanneer de goudprijs stijgt, maar de risico's zijn ook veel groter. In dit artikel leggen we uit waarom beleggen in goudmijnen risicovoller is en waarom fysiek goud kopen een veiliger alternatief is.
Het verdienmodel van een goudmijn is om goud tegen een bepaalde kostprijs uit de grond te halen en dat voor een hogere prijs weer te verkopen op de wereldwijde goudmarkt. Het werkt als een hefboom op de goudprijs, omdat de winstmarge van een goudmijn meer dan evenredig toeneemt bij een stijging van de goudprijs. Daalt de prijs van het edelmetaal, dan werkt de hefboom de andere kant op. De winstgevendheid van een goudmijn daalt meer dan de waarde van een belegging in goud zelf.
Om het neerwaartse risico te illustreren hebben we de koersontwikkeling van goud en goudmijnaandelen naast elkaar gezet. Op onderstaande grafiek ziet u de ontwikkeling van de goudprijs in het geel. De twee blauwe lijnen hebben betrekking op goudmijnaandelen. De lichtblauwe lijn is de koersontwikkeling van het VanEck Gold Miners ETF (GDX), een een fonds dat bestaat uit verschillende grote en bekende namen in de goudmijnsector. Dit zijn goudmijnen die al volop produceren en die vaak ook in meerdere landen actief zijn. De donkerblauwe lijn is van het VanEck Junior Gold Miners ETF (GDXJ) en heeft betrekking op mijnen die vaak nog in de exploratiefase zitten. Deze mijnen produceren nog niet altijd goud, maar hebben bijvoorbeeld wel ondergrondse reserves in kaart gebracht.
Goud presteerde sinds 2010 beter dan de goudmijnaandelen
Zoals u ziet heeft goud over deze periode meer rendement opgeleverd dan de goudmijnaandelen. Met de stijgende goudprijs in de periode van 2010 en 2011 presteerden de goudmijnaandelen beter, maar toen de koers daarna weer daalde gingen de mijnaandelen veel harder onderuit. In 2016 was de goudprijs weer terug op het niveau van zes jaar eerder, maar stonden de koersen van goudmijnen veel lager. Het verlies was toen 70 tot 80 procent ten opzichte van de koersen in 2010. Het neerwaartse risico van beleggen in goudmijnen is dus veel groter dan dat van fysiek goud kopen.
We moeten hierbij opmerken dat we in deze berekening het dividend niet hebben meegenomen, maar dat was in de relatief slechte jaren voor de goudmarkt meestal minder dan een procent per jaar, zowel voor GDX als voor GDXJ. Nemen we het dividend mee in de berekening, dan is het rendement van de goudmijnen dus iets hoger, maar niet significant hoger. Het fysieke edelmetaal was dan nog steeds de betere belegging, ook door het lagere neerwaartse risico.
Er zijn natuurlijk ook periodes waarin goudmijnaandelen wel beter presteren. Nemen we de bodem in de goudmarkt van begin 2016 als beginpunt, dan zien we dat goudmijnaandelen in deze opwaartse trend wel beter presteerden. Waar de goudprijs gedurende deze periode met ongeveer 85% steeg werden de goudmijnaandelen in het mandje van GDX en GDXJ respectievelijk 167% en 182% meer waard. Dat is een verdubbeling van het rendement.
In deze periode leverden goudmijnen een beter resultaat op, maar wel met en veel hoger risico. Zoals onderstaande grafiek laat zien waren de koersschommeling van de goudmijnaandelen veel groter dan van de goudprijs zelf. Aan het begin van de coronacrisis verloren de mijnaandelen in korte tijd ongeveer een derde van hun waarde, terwijl de correctie in goud beperkt bleef tot minder dan tien procent. De hoge volatiliteit maakt goudmijnaandelen zeer interessant voor speculanten, maar minder geschikt voor spaarders die gewoon rustig willen slapen.
Goudmijnaandelen deden het de laatste jaren beter, maar wel met meer volatiliteit
Wat niet direct uit deze grafieken naar voren komt is dat goudmijnen een veel groter tegenpartijrisico kennen. De regering van een land kan bijvoorbeeld afdwingen dat een goudmijn haar productie moet staken. Ook kan het voorkomen dat een goudmijn haar goud moet verkopen aan de centrale bank van het land. Dat gebeurt meestal tegen een minder aantrekkelijke koers of in de lokale valuta, waardoor de winstgevendheid daalt. Wanneer de goudprijs hard stijgt kan de regering van een land besluiten het edelmetaal aan te merken als strategische asset. Daardoor mag het edelmetaal het land niet verlaten. Daarnaast zijn er de normale bedrijfsrisico's. Denk aan stakingen en productieproblemen, maar ook aan milieuvervuiling of tegenvallende opbrengst van een goudader.
Goud kopen is dus niet hetzelfde als beleggen in goudmijnaandelen. De waarde van beide beleggingen beweegt mee met de goudprijs, maar niet op dezelfde manier. Fysiek goud is de meest veilige en stabiele belegging van de twee. Deze optie verdient dus de voorkeur als u een alternatief zoekt voor de spaarrekening. Bent u bereid meer risico te nemen en schrikt u niet van wat meer volatiliteit? Dan zijn aandelen van goudmijnen een interessante toevoeging aan uw beleggingsportefeuille. Kies dan bij voorkeur goudmijnen in landden met een stabiel politiek en economisch klimaat. In een stijgende markt presteren goudmijnen beter, maar door het tegenpartij risico is het eerder een aanvulling op dan een alternatief voor fysiek goud kopen.
Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines
Kijk ook eens een keer op ons YouTube kanaal
Namens Holland Gold interviewen Paul Buitink en Joris Beemsterboer verschillende economen en experts op macro-economisch gebied. Het doel van de podcast is om de kijker een beter beeld en houvast te bieden in een steeds sneller veranderend macro-economisch en monetair landschap. Klik hier om te abonneren.
