Klaas Knot kraakt stimuleringsprogramma ECB

Klaas Knot heeft zich vandaag zeer kritisch uitgelaten over het nieuwe stimuleringsprogramma van de ECB. In een persbericht op de website van de Nederlandsche Bank schrijft hij dat de maatregelen, en dan met name het opnieuw opkopen van staatsobligaties, in geen verhouding staan tot de huidige economische omstandigheden. Ook spreekt hij zijn twijfels uit over de effectiviteit van het pakket aan maatregelen dat de ECB donderdag heeft aangekondigd.

Volgens Klaas Knot is het pakket aan maatregelen van de centrale bank buitenproportioneel. Het inflatiedoel van dicht bij de 2% wordt niet gehaald, maar tegelijkertijd is er ook nog geen sprake van deflatierisico. Gezien de economische vertraging is het volgens Knot onvermijdelijk dat het langer duurt voordat de ECB haar inflatiedoelstelling haalt. Dat dit wat langer duurt is volgens hem geen reden om een zwaar middel als een nieuw opkoopprogramma aan te kondigen.

Verder wijst de president van de Nederlandsche Bank op de negatieve effecten van nieuwe monetaire stimulering. Hij noemt onder andere verstoorde prijsvorming op de financiële markten en risicozoekend gedrag op de huizenmarkt als gevolg van de lage rente. Daar zegt hij het volgende over:

"Dit brede pakket aan maatregelen, en met name het opnieuw opstarten van het aankoopprogramma van obligaties staat in geen verhouding tot de huidige economische omstandigheden, en er zijn gegronde redenen om de effectiviteit in twijfel te trekken. De economie in het eurogebied draait op volledige bezetting, en de lonen stijgen.

Financieringscondities voor burgers, bedrijven en overheden zijn ongekend ruim, en vormen geen obstakel voor kredietverlening, consumptie en investeringen. Tegelijkertijd zijn er toenemende signalen van een gebrek aan investeringen met een laag risicoprofiel, verstoorde prijsvorming op financiële markten en overmatig risicozoekend gedrag op huizenmarkten."

Monetaire stimulering schiet doel voorbij

Het is opvallend dat de Nederlandsche Bank middels een persbericht haar onvrede over het stimuleringsprogramma uitspreekt. De ECB voert namelijk het monetaire beleid uit voor alle centrale banken die lid zijn van het Eurosysteem, waar ook de Nederlandsche Bank onderdeel van uitmaakt. Je zou dus verwachten dat er intern afstemming plaatsvindt tussen de verschillende centrale banken in de muntunie. Dat er nu een persbericht naar buiten komt laat zien dat er grote verdeeldheid bestaat tussen de lidstaten over dit nieuwe stimuleringsprogramma van de ECB.

Klaas Knot is niet de enige centraal bankier die zich zeer kritisch uitlaat over het stimuleringsprogramma. De gouverneur van de Australische centrale bank, Robert Holzmann, noemde het nieuwe opkoopprogramma in het interview met Bloomberg een vergissing. Hij voegde eraan toe dat meerdere bestuursleden daar ook zo over dachten. "Verschillende leden van de Raad van Bestuur hadden de gedachte dat verder in het negatieve territorium gaan niet de juiste weg was. Het is niet houdbaar. Het was de juiste aanpak toen we een liquiditeitsprobleem hadden, maar het mag niet iets zijn dat langer duurt."

De ECB verlaagde deze week de depositorente voor banken naar -0,5%. Daarnaast kondigde de centrale bank een nieuw opkoopprogramma van €20 miljard per maand aan, zonder een einddatum te noemen. Om de druk op de bankensector te verlichten worden de voorwaarden van de nieuwe ronde van liquiditeitssteun voor banken (TLTRO) versoepeld. Ook wil de ECB banken tegemoetkomen die veel negatieve rente betalen over hun overtollige reserves.