9.4
7.521 reviews
Nederlands
NL
Daar is ze weer, vaste prik en misschien wel de meest geziene gast in onze weekselectie. Niet zonder reden: Ursula von der Leyen is inmiddels uitgegroeid tot de machtigste vrouw van Europa. Deze week presenteerde ze een historische EU-begroting van ongekende omvang, vol nieuwe belastingen en eurobonds. Maar krijgt ze er wel steun voor? Met haar steeds autocratischere stijl van besturen jaagt ze inmiddels vriend en vijand tegen zich in het harnas. Ook kijken we deze week uitgebreid naar goud: wat gaat de koers doen in de tweede helft van 2025?
“Een begroting voor een nieuw tijdperk die past bij Europa’s ambitie,” aldus Ursula von der Leyen over de nieuwe EU-begroting voor 2028–2034. Ze stelt voor om het budget te verhogen van €1,2 biljoen naar €1,8 biljoen en uiteindelijk richting de €2 biljoen. Dat komt neer op een toename van ruim 50 procent, afhankelijk van de cijfers die je hanteert. Hoe dan ook een forse stijging. Het blijft vooralsnog een voorstel; het laatste woord is er zeker nog niet over gezegd. De EU-lidstaten én het Europees Parlement moeten unaniem instemmen met het plan. En de eerste reacties? Die zijn, op zijn zachtst gezegd, ronduit kritisch.
Voorzitter Europese Commissie Ursula von der Leyen (bron: European Parliament)
Een belangrijk onderdeel van het voorstel: nieuwe EU-brede belastingen, onder meer op elektronisch afval, tabak en bedrijven. Duitsland, het machtigste land van de EU, heeft zich al uitgesproken tegen extra belastingen op bedrijven. Ook zeggen de Duitsers dat een algemene verhoging van de EU-begroting onaanvaardbaar is op het moment dat alle lidstaten grote inspanningen leveren om hun nationale begrotingen op orde te brengen. Nederland, net als Duitsland een netto-betaler aan Brussel, sprak zich ook uit tegen het voorstel. Demissionair minister Eelco Heinen noemde de voorgestelde begroting “echt te hoog.”
De Financial Times schrijft dat Von der Leyens begrotingsplan tot grote ophef heeft geleid binnen de Europese Commissie. De krant spreekt van ‘chaotische achterkamergesprekken’ en wijst op haar ultra-gecentraliseerde aanpak, die volgens collega’s het voorstel nu al ondermijnt. Von der Leyen zou maandenlang in het geheim met haar topambtenaren aan het plan hebben gewerkt, zonder medeweten van haar team van eurocommissarissen. In de uren voor publicatie moest ze naar verluidt nog snel concessies doen, na zeldzaam intern verzet.
Dat verzet onderstreept volgens de Britse krant de al langer sluimerende frustratie over haar gesloten bestuursstijl binnen zowel het college van commissarissen als het ambtelijk apparaat. Die werkwijze zou Brussel inflexibel en foutgevoelig maken, aldus critici. Volgens hoge functionarissen hebben Von der Leyen en haar invloedrijke kabinetschef Björn Seibert de macht in haar tweede termijn nog sterker naar zich toegetrokken. Relatief kritische stemmen uit haar eerste termijn, zoals Thierry Breton en Margrethe Vestager, zijn verdwenen.
Ook Nederlandse critici lieten van zich horen. Ewald Engelen noemde het plan om eigen belastingen te heffen “een slecht idee: geen belastingrechten voor zo’n ondemocratische instelling.” Edin Mujagić vond het voorstel van Von der Leyen eveneens veel te ver gaan: “Deze Europese Commissie is megalomaan en brengt de Europese samenwerking in gevaar met dit soort plannen!” Arno Wellens wijst erop dat de toename qua grootte vergelijkbaar is met het tijdelijke coronafonds: “Zodra er tijdens een noodsituatie zoals een pandemie iets wordt voorgesteld moet je het dus niet slikken vanwege de haast, je komt er nooit vanaf.”
Lex Hoogduin op X over de toekomst van Nederland in de EU (bron: X)
Zowel Lex Hoogduin als Jeroen Blokland wijzen op de 400 miljard euro aan eurobonds die Von der Leyen wil uitgeven voor niet nader omschreven noodsituaties. Jeroen wijst op haar gebrek aan een democratisch mandaat en verwacht dat er stevige tegenwind zal volgen. Lex wil de eurobonds meteen schrappen uit het voorstel en geeft in een ander bericht aan dat de toekomst van Nederland en de EU in de komende verkiezingscampagne niet mag ontbreken.
Deze week klonk er in ieder geval een duidelijk startschot voor wat beladen en langdurige onderhandelingen beloven te worden. Wij blijven de ontwikkelingen rond de EU-begroting en Ursula von der Leyen op de voet volgen. Wordt vervolgd!
Eerder deze week schreven we al over zilver en platina; nu is het tijd voor goud. Het World Gold Council(WGC) publiceerde deze week zijn halfjaarrapport over de goudprestaties tot nu toe en de vooruitzichten voor de rest van het jaar. Iedereen met wat goud in de kluis had waarschijnlijk al gezien dat het aanzienlijk meer waard is geworden sinds begin dit jaar. Goud sloot het eerste halfjaar op 30 juni af met een rendement van ongeveer 26 procent in Amerikaanse dollars.
Prestatie goud ten opzichte van andere grote beleggingscategorieën (bron: gold.org)
Het WGC stelt dat goud tot 1 juli beter heeft gepresteerd dan alle andere grote beleggingscategorieën. Dat klopt, maar het is belangrijk te beseffen dat deze definitie recente, forse koersstijgingen van bitcoin en platina buiten beschouwing laat. Als oorzaak van de stijging noemen ze een combinatie van factoren waaronder: de zwakke dollar, verwachtingen van toekomstige renteverlagingen en toenemende geopolitieke spanningen.
Niet alleen de goudprijs brak records, ook het handelsvolume schoot omhoog en brak records. In de eerste helft van 2025 werd er gemiddeld voor 329 miljard dollar per dag in goud gehandeld. In de onrustige maand april lag het handelsvolume het hoogst met bijna 442 miljard dollar per dag.
Het WGC ziet de consolidatiefase van de afgelopen maanden als een gezonde adempauze binnen een bredere opwaartse trend. Dit helpt om de oververhitting op de goudmarkt af te koelen en bereidt mogelijk de weg voor op nieuwe prijsstijgingen. Ze hebben drie scenario’s uitgewerkt voor de goudprijs: één gebaseerd op de huidige marktconsensus, een optimistisch scenario (bull case) en een pessimistisch scenario (bear case). Ze kijken hierbij naar economische groei, risico en onzekerheid, alternatieve kosten, en momentum.
De drie mogelijke scenario’s voor de tweede helft van 2025 (bron: gold.org)
Volgens de huidige marktconsensus zal de wereldwijde economie in het tweede deel van het jaar zijwaarts bewegen en onder de langjarige trend blijven. De mondiale inflatie zal boven de 5 procent uitkomen, mede door de importtarieven. In dit economische scenario zullen centrale banken voorzichtig beginnen met het verlagen van de rente aan het einde van het jaar. De spanningen tussen China en de VS blijven volgens dit scenario verhoogd. Het ‘Gold Valuation Framework’ van het WGC suggereert dat in dit scenario de goudprijs nog licht kan stijgen met nul tot vijf procent ten opzichte van het huidige niveau. Dit komt dan neer op een jaarrendement van 25 tot 30 procent in Amerikaanse dollars.
De bull case voor goud is niet geheel verrassend een slechter scenario voor de wereld en de economie. In het geval van een ernstiger stagflatiescenario, of een echte recessie waarbij beleggers massaal vluchten naar veilige havens, kan goud dit jaar nog veel verder stijgen. Goud zou dan in de tweede helft van dit jaar nog eens met 10 tot 15 procent kunnen stijgen en het jaar afsluiten met een koersstijging van bijna 40 procent in dollars.
De bearcase voor goud gaat uit van een gunstig wereldwijd scenario. Als er duurzame oplossingen worden gevonden voor geopolitieke spanningen, zouden beleggers hun positie in goud kunnen verminderen om weer meer risico te nemen. Hoewel de wereldvrede helaas ver weg lijkt, hebben ze ook in dit scenario een berekening gemaakt. De goudprijs zou dan in de tweede helft van dit jaar kunnen dalen met 12 tot 17 procent.
Terugkijktip: de voorspellingen van Frank Knopers voor de tweede helft van 2025 in onze maandupdate.
Kijk ook eens een keer op ons YouTube kanaal
Namens Holland Gold interviewt Paul Buitink en Yael Potjer verschillende economen en experts op macro-economisch gebied. Het doel van de podcast is om de kijker een beter beeld en houvast te bieden in een steeds sneller veranderend macro-economisch en monetair landschap. Klik hier om te abonneren.
