9.5
7.239 reviews
Nederlands
nl
Voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen heeft voorgesteld tot €800 miljard te investeren in defensie en infrastructuur, een historische verschuiving in het financiële beleid van het blok. Deze beslissing, onderdeel van een "ReArm Europe"-initiatief, moet Europa beter positioneren in een wereld van toenemende geopolitieke spanningen en afnemende Amerikaanse steun. Wat houdt dit initiatief in, en wat zijn de gevolgen voor de toekomst van Europa?
Von der Leyen benadrukte in haar speech de urgentie van het plan:
"This is Europe’s moment, and we must live up to it."
De stap komt op een moment waarop Europese leiders de noodzaak inzien van een zelfstandige versterking van de defensie. De Russische agressie in Oekraïne, de toenemende invloed van China en de isolerende koers van de Verenigde Staten onder Trump’s “America First”-beleid zijn duidelijke beweegredenen voor de EU om haar strategische autonomie te heroverwegen.
Duitsland heeft aanvullend aangekondigd de komende tien jaar €500 miljard te investeren in defensie en infrastructuur. Bondskanselier Friedrich Merz onderstreepte het belang van Europese veiligheid met de woorden: "Whatever it takes.". Een verwijzing aan de Draghi’s toespraak in 2012, toen de ECB en de euro onder druk stonden.
Met deze nieuwe aankondigingen wordt geprobeerd het langdurige tekort aan defensie-investeringen goed te maken, terwijl tegelijkertijd de Europese infrastructuur wordt versterkt. Opvallend is dat de Europese leiders met dit nieuwe initiatief tegelijkertijd erkennen dat ze eerder kansen hebben laten liggen. Een vergelijkbaar plan van €800 miljard onder voormalig ECB-president Mario Draghi werd destijds door politieke verdeeldheid niet doorgevoerd. Dit roept twijfels op over de houdbaarheid van grootschalige uitgaven, terwijl strategische versterking toen werd genegeerd.
Het ReArm Europe-initiatief kent vijf belangrijke pijlers:
Samen vormen deze maatregelen een brede strategie om Europa weerbaarder te maken. Door zowel publieke als private middelen te mobiliseren en de bestaande regelgeving te versoepelen, zal de EU proberen een langdurige structurele versterking van haar defensie-industrie en infrastructuur te realiseren.
De financiële markten reageerden direct op de aankondiging van het investeringsplan. Volgens Bloomberg zijn handelaren plotseling bullish geworden op de euro, gedreven door het optimisme over de toegenomen investeringen in Europese activa. Europese aandelen stegen eveneens: de DAX-index won 3,4%, met vooral sterke prestaties in defensie-aandelen.
Schulden bieden een ander perspectief. De rente op 10-jarige Duitse staatsobligaties steeg met 31 basispunten naar 2,79% – de grootste eendaagse stijging sinds 1997, wat de vrees voor een toenemende staatsschuld weerspiegeld. De sterke stijging van Duitse obligatierentes bezorgde een aanzienlijke verstoring in de brede Europese obligatiemarkten. Rentes voor Zuid-Europese landen, waaronder Italië, zijn fors gestegen, wat druk kan leggen op de houdbaarheid van hun staatsfinanciën.
Met stijgende obligatierentes en een toenemende druk op de Europese schuldenlast blijft de centrale vraag hoe deze plannen gefinancierd kunnen worden zonder de stabiliteit van de EU te ondermijnen. De komende maanden zullen bepalen in hoeverre de Europese economie en obligatiemarkten deze historische investeringen kunnen opvangen.
Prijsdalingen in Europese Staatsobligaties. (Bron: Hakimian)
Hoewel dit plan een strategische doorbraak is, brengt het grote uitdagingen met zich mee. Massale uitgaven kunnen de begrotingstekorten vergroten, vooral in schuldbelaste landen als Frankrijk en Italië. De risico’s van schulden en begrotingsterkorten in de EU zijn al vaker besproken bij Holland Gold. Immense uitgaven kunnen de inflatie verder aanwakkeren en de ECB onder druk zetten om rentetarieven laag te houden, wat een vicieuze cirkel van lenen en marktonrust kan veroorzaken.
Stijgende landelijke schulden in Europa. (Bron: Bloomberg)
Daarnaast blijft de uitvoering onzeker. Noord-Europese landen zijn terughoudend over gezamenlijke schuldfinanciering, wat politieke verdeeldheid kan veroorzaken en de voortgang vertraagt.
Een ander cruciaal punt is de capaciteit van de Europese defensie-industrie. Ondanks de grote geplande investeringen zijn er momenteel beperkingen in de productiecapaciteit en toeleveringsketens. Wapensystemen, munitie en defensietechnologie vergen jarenlange ontwikkeling en opbouw, waardoor de verwachte impact pas op lange termijn zichtbaar zal zijn. Zonder structurele hervormingen en investeringen in de productieketen kunnen de defensieambities van de EU moeilijk worden gerealiseerd.
Europa zet een historische stap, maar blijft worstelen met schuldenlast, geopolitieke verdeeldheid en de uitvoering van haar defensieplannen. Waar het Europese defensiebeleid jarenlang afhankelijk was van de NAVO en Amerikaanse steun, dwingt de huidige realiteit de Unie tot actie. Toch blijven vragen uit. Hoe zal Europa deze enorme schuldenlast beheren? Hoe snel kunnen deze investeringen worden omgezet in tastbare resultaten? En blijft de EU eensgezind in haar strategische doelstellingen?
Één ding is zeker: Europa heeft eindelijk ingezien dat het op eigen benen moet staan – de kwestie is alleen tegen welke prijs.
Kijk ook eens een keer op ons YouTube kanaal
Namens Holland Gold interviewt Paul Buitink verschillende economen en experts op macro-economisch gebied. Het doel van de podcast is om de kijker een beter beeld en houvast te bieden in een steeds sneller veranderend macro-economisch en monetair landschap. Klik hier om te abonneren.
