Centrale banken willen de rente nog niet verhogen, maar de marktrente stijgt ondertussen gewoon door. Beleggers vragen door de inflatie een hogere rentevergoeding, met als gevolg dat de rente op langlopende staatsobligaties snel oploopt. Was de rente op staatsobligaties van Nederland en Duitsland tot voor kort bijvoorbeeld nog negatief, inmiddels liggen deze op respectievelijk 0,37% en 0,22%. En dat heeft gevolgen voor de woningmarkt, want de hypotheekrente volgt in de regel de rente op langlopende staatsleningen.
Nieuwe cijfers van Van Bruggen Adviesgroep laten zien dat de hypotheekrente ook in Nederland weer begint op te lopen. Op onderstaande grafiek ziet u de ontwikkeling van de kapitaalmarktrente, afgezet tegen de gemiddelde hypotheekrente voor 10 jaar vast met nationale hypotheekgarantie (NHG). Zoals u ziet volgt de hypotheekrente met enige vertraging de marktrente. Dat betekent dat de rentes de komende tijd nog verder kunnen stijgen.
Momenteel ligt de gemiddelde hypotheekrente voor 10 jaar vast met NHG op bijna 1,2%, terwijl de marktrente momenteel rond de 0,2% staat. Toen de marktrente in 2019 ook op dit niveau stond was de gemiddelde rente voor diezelfde hypotheek ongeveer 1,8%. Dat betekent dat de bruto marges voor geldverstrekkers nu een stuk lager liggen dan toen. Als de marktrente op dit niveau blijft of verder stijgt zullen banken de hypotheekrente verder moeten verhogen.
Ontwikkeling hypotheekrente volgt de marktrente
Dit alles heeft natuurlijk gevolgen voor de huizenprijzen. Aangezien de meeste mensen een huis kopen met hypotheek is de leencapaciteit in sterke mate bepalend voor het maximale bedrag dat kopers kunnen neerleggen voor een woning. Stijgt de rente, dan kunnen huishoudens met hetzelfde inkomen dus minder geld lenen. De hoge huizenprijzen zijn dan niet meer te rechtvaardigen, er zijn dan niet genoeg kopers meer te vinden.
Door scherpe concurrentie op de Nederlandse hypotheekmarkt zullen banken zo lang mogelijk proberen te wachten met het doorvoeren van een renteverhoging. Maar de snelheid waarmee de marktrente nu stijgt betekent dat een rentestijging vrijwel onvermijdelijk is. Sinds eind januari is de rente op staatsleningen in Nederland met 40 basispunten gestegen, terwijl de hypotheekrente in diezelfde periode met slechts 10 basispunten steeg. Het ziet er bovendien niet naar uit dat de marktrente snel weer zal gaan dalen. De inflatie is immers hoog en de ECB zal eerst haar opkoopprogramma moeten afbouwen, wat ook een opwaartse druk geeft op de rentes.
Nederlandse 10-jaars rente is sterk gestegen
Vorig jaar stegen de huizenprijzen in Nederland met 20% door de combinatie van een tekort aan woningen, dalende rente en de toestroom van beleggers op de woningmarkt. Maar als de hypotheekrente dit jaar weer substantieel stijgt zal dat de huizenmarkt zeker afremmen. Om een voorbeeld te geven: In de Verenigde Staten staat de hypotheekrente met 30 jaar vaste rente nu op 3,85%. Dat is een procentpunt meer dan in februari vorig jaar. Dit betekent dat een potentiƫle huizenkoper die vorig jaar $400.000 kon lenen nu nog maar $350.000 hypotheek zal krijgen bij hetzelfde inkomen.
Een vergelijkbare ontwikkeling in Nederland kan de stijging van de huizenprijzen flink afremmen. Dat is een ontwikkeling die we zeker in de gaten moeten houden, omdat Nederlandse huishoudens naar verhouding veel hypotheekschuld hebben. Zo lang de huizenprijzen stijgen voelen we ons rijk en geven we makkelijk geld uit. Maar als de prijzen weer dalen en de restschuldenproblematiek terugkomt, dan trappen huishoudens collectief weer op de rem. De papieren rijkdom kan dan net zo snel weer verdampen. In die zin hebben we weinig geleerd van de crisis van 2008.
Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines