Marktoverzicht: Edelmetalen beleven sterkste jaar in decennia

De goudprijs sloot het derde kwartaal af op een nieuw recordniveau. Sinds begin dit jaar noteert goud nu 46,5% hoger in dollar, het hoogste cijfer sinds 1979. In september werd ook de beste maandprestatie sinds 2009 neergezet. Uitgedrukt in euro ligt het rendement een stuk lager, al is er met 29% geen reden tot klagen. 

In een eerste reactie reageerde de goudprijs nog negatief op de beslissing van de Federal Reserve op 17 september om de beleidsrente te verlagen. Een klassieke ‘sell the news’ reactie, want goud had daarvoor al ruim geanticipeerd op de eerste renteverlaging sinds december vorig jaar. De adempauze duurde niet lang en al snel hernamen goud en ook zilver hun stijgende trend.

Grafiek: goudprijs sinds begin dit jaar, in USD (Bron: TradingView)

De zilverprijs is genaderd tot op een zucht van het nominale record dat al uit 1980 en 2011 dateert. Aangepast voor inflatie zou de 50 dollar uit 1980 er intussen meer dan 200 waard zijn dus in reële termen is zilver nog ver van een nieuw hoogtepunt verwijderd. Dit neemt niet weg dat zilver dit jaar al 60% duurder werd in dollar en ook 42,5% in euro. Omdat zilver recent beter presteerde dan goud, daalde de goud/zilver ratio naar 82 tegenover nog 88 een maand geleden.

Technisch staan de meeste indicatoren bij goud (en ook zilver) op overgekocht maar het aantal speculatieve long posities op de termijnmarkten noteert nog lang niet op een recordpeil. Er staat daarnaast nog flink wat geld aan de zijlijn om bij een correctie alsnog in te stappen. Intussen is de hoeveelheid goud onder beheer van de fysieke ETF’s eind augustus (de laatst beschikbare cijfers) toegenomen naar 3692 ton. Dat is nog 6% onder het recordniveau van november 2020, dat 3929 ton bedraagt. Dit goud heeft een tegenwaarde van 407 miljard dollar, een nieuw record. Sinds begin dit jaar kwam er al 47 miljard dollar bij.

Grafiek: zilverprijs sinds begin dit jaar, in USD (Bron: TradingView)

Voor  september zijn er nog geen definitieve cijfers maar de SPDR Gold shares (GLD), de grootste goud ETF, meldde al een record instroom van 35,2 ton. De hoeveelheid zilver onder beheer klom in de laatste week van september naar 820 miljoen troy ounce. Dat is nog ver onder het recordniveau van 1,02 miljoen troy ounce in februari, wat aantoont dat er alvast bij private beleggers van overdreven speculatie geen sprake is.

Maar even terug naar de rente-evolutie. In zijn toelichting bij het rentebesluit verwees gouverneur Jerome Powell naar de tweespalt tussen een verzwakkende arbeidsmarkt en een nog steeds relatief hoge inflatie. Dit maakt het voor de Federal Reserve  lastig om zijn dubbel mandaat van prijsstabiliteit (dus lage inflatie) te rijmen met een lage werkloosheid.

De economie verzwakt maar de inflatie blijft voorlopig boven de doelstelling van 2% liggen. De index van de consumentenprijzen lag in augustus op 2,9%. Een te sterke renteverlaging kan de inflatie verder aanwakkeren. In principe worden op 3 oktober de werkloosheidsaanvragen voor september gepubliceerd.

Maar omdat er tussen democraten en republikeinen geen akkoord werd bereikt over een begroting en verschillende overheidsdiensten in ‘shutdown modus’ zijn, bestaat de kans dat dit rapport er deze keer niet komt en de markt dus in het ongewisse blijft over de evolutie van de werkloosheid. Anderzijds heeft het Bureau of Labor Statistics (BLS) dit jaar al meermaals de eerder gepubliceerde banencijfers neerwaarts moeten bijstellen. Het aangetoonde gebrek aan accuraatheid maakt dat er dus vanzelf minder conclusies aan worden vastgeknoopt.

Grafiek: rente op 10-jaarse Amerikaanse overheidsobligatie (StockCharts)

Ondanks de inflatiedreiging en de verzwakkende economie is er op basis van de CME FedWatch Tool een overweldigende consensus voor bijkomende renteverlagingen op 29 oktober en 10 december, de twee laatste monetaire vergaderingen van 2025. Voor oktober rekent zelfs 99% op een renteknip van 25 basispunten en 89% gaat er van uit dat dit ook op 10 december zal gebeuren. Dit zou de totale renteverlaging dit jaar op 75 basispunten brengen.

Centrale banken kochten in juli gezamenlijk 10 ton goud, zo bleek uit cijfers van de World Gold Council (WGC). Dit komt bovenop de 415 ton in de eerste jaarhelft. Onder meer Kazachstan, Turkije, China en Tsjechië kochten goud. Voor Turkije en Tsjechië was het respectievelijk de 26^ste en 29^ste maand met netto aankopen. De cijfers van augustus zijn nog onvolledig en werden nog niet door de WGC gepubliceerd.

Opmerkelijk was verder de aankoop van de centrale bank van Saoedi-Arabië. Die kocht voor 40,6 miljoen dollar aan deelbewijzen in de iShares Silver Trust en de Global X Silver Miners ETF. Strikt gezien is dit geen aankoop van fysiek zilver maar deze diversificatie van de Saoedi’s in niettemin toch opmerkelijk. Eerder dit jaar liet ook de centrale bank van Rusland al weten de komende drie jaar voor 535,5 miljoen dollar aan zilver te zullen kopen.

Intussen verdienen ook de banken de voorbije kwartalen goed aan de handel in goud voor eigen rekening en door in te spelen op arbitrage-opportuniteiten. Data van marktonderzoeker Coalition Greenwich leert ons dat de gezamenlijke inkomsten van de 12 grootste investeringsbanken uit ‘precious metals trading’ in de eerste jaarhelft met meer dan 60% zijn toegenomen naar bijna 1,1 miljard dollar. Dit is de sterkste groei op jaarbasis sinds 2016.

Die arbitrage kwam er onder meer door de onzekerheid rond de invoering van tarieven op de invoer van goud in de Verenigde Staten. Dit tarief kwam er uiteindelijk niet, maar er was wel een tijdlang een vrij groot prijsverschil tussen de London Metals Exchange (LME) en de CME in New York. Op de piek liep dit verschil op naar meer dan 3%. Bij andere metalen als koper was het verschil zelfs nog hoger.

Na september is dit prijsverschil nagenoeg verdwenen toen de markt het tariefrisico niet langer inprijsde. De verhoogde activiteit laat zich ook zien in de handelsvolumes van de termijncontracten. Dit jaar werd gemiddeld voor 83 miljard dollar per dag aan termijncontracten op goud verhandeld. Dat is 36% meer dan een jaar eerder.

Kijk ook eens een keer op ons YouTube kanaal  

Namens Holland Gold interviewen Paul Buitink en Yael Potjer verschillende economen en experts op macro-economisch gebied. Het doel van de podcast is om de kijker een beter beeld en houvast te bieden in een steeds sneller veranderend macro-economisch en monetair landschap. Klik hier om te abonneren.