9.4
7.456 reviews
Nederlands
NL
Vorige week verscheen er op Holland Gold een artikel over de implicaties van een mogelijke tweede termijn van Donald Trump. Maar, zo schreven we in het artikel, de kansen voor de Democraten zijn afgelopen maand flink toegenomen. Het is dus ook heel goed mogelijk dat niet Trump, maar Kamala Harris zegeviert in November. Hoe gaat zij het beleid vormgeven als ze plaatsneemt in het Witte Huis?
Een tweede termijn Trump voorspelt weinig goeds voor de wereldhandel. Precieze maatregelen zijn nog niet bekend, maar de oud-President heeft te kennen gegeven 60 procent hogere invoerrechten in te willen voeren voor Chinese goederen. Ook Europa ontspringt de dans niet, want het is goed mogelijk dat er een invoerheffing van tien procent komt op Europese goederen. Dat betekent dus dat Europese producten duurder worden voor Amerikaanse klanten. Europa kan als vergelding ook heffingen invoeren op Amerikaanse producten, net zoals gebeurde in de eerste termijn van Trump. De EU stelde toen heffingen in op Amerikaanse producten, zoals bijvoorbeeld spijkerbroeken, whisky en Harley-Davidson-motoren.
De mogelijke heffingen zijn slecht nieuws voor de handel. Als Europa de heffingen vergeldt, dan betekent dat dat Amerikaanse producten ook duurder worden voor Europeanen. Veel producten die worden geïmporteerd vanuit Amerika kunnen echter niet makkelijk uit andere landen worden gehaald, zoals grondstoffen voor veel medicijnen. Aangezien bedrijven niet altijd makkelijk kunnen wisselen van leverancier, betekenen hogere importtarieven hogere kosten voor zowel Amerikaanse als Europese bedrijven. Een handelsoorlog kent doorgaans dus ook veel verliezers.
Ook indirect kunnen Amerikanen last hebben van protectionistisch beleid. Zo beschermde Trump in zijn vorige termijn de staalindustrie in Amerika, door importheffingen in te voeren. Hoewel hierdoor banen behouden bleven in de staalindustrie, hadden deze maatregelen ook negatieve effecten. Zo heeft de staalindustrie geen prikkel meer om te innoveren en brengt het duurder staal op de markt dan concurrenten in andere landen. Een producent van auto’s die staal inkoopt van Amerikaanse producenten ondervindt indirect dus een groot nadeel van protectionistische maatregelen in de staalindustrie, wat wellicht nog veel meer banen kost.
Het gaat erom spannen in november tussen Trump en Harris (Bron: Financial Times)
Kamala Harris zal weliswaar waarschijnlijk geen handelsoorlog starten, maar voor de rest is het moeilijk in te schatten hoe haar beleid er precies uit zal gaan zien. Harris grossiert namelijk weinig in woorden over concrete beleidsplannen en houdt plannen bewust vaag. Zo heeft de huidige vicepresident nog geen interview gegeven sinds ze de Presidentskandidaat van de Democraten werd. In 2020 deed ze ook een gooi naar het presidentschap en streed toen voor onder meer gesubsidieerde gezondheidszorg voor alle Amerikanen, grote klimaatfondsen en decriminalisering van illegale grensovergang. Nu, in 2024, volgt ze de gematigdere lijn van Biden op deze punten, maar de uitleg over deze ommezwaai ontbreekt.
Harris ontloopt zo een diepgaande discussie over de details. Ze zet zich vooral af tegen Project 2025, een zeer conservatief document met plannen voor de toekomst van Amerika. Dat doet ze aan de hand van vage zinnen over vrijheden, zoals de freedom to be safe from gun violence, of the freedom to vote. Wat deze vrijheden concreet inhouden, is niet bekend. Ze wil dus veel veranderen, maar hoe ze dat wil bereiken blijft in nevelen gehuld. Ook op andere punten blijft Harris vaag, zoals over de financiering van de Amerikaanse overheid en de alsmaar oplopende schuld, zo schreef The Economist.
De schuld van de Amerikanen loopt op, maar hoe deze houdbaar blijft is een vraag die niemand beantwoordt tijdens de campagne. (Bron: FRED)
Door weinig concreet in te gaan op deze zaken hoopt Harris een groot publiek aan te spreken. Op de dag dat Biden zich terugtrok als kandidaat, waren de kansen van de Democraten geslonken tot een schamele 24 procent. Maar inmiddels acht The Economist de kans op een overwinning van Harris op 53 procent. Het laat zien dat stemmers nog niet zeker zijn van hun keuze. De tot nu toe vage boodschap biedt Harris ook de flexibiliteit om standpunten aan te passen naarmate de campagne vordert. Zo kunnen er nog meer kiezers worden aangetrokken. In plaats van haar kiezers gedetailleerde plannen voor te schotelen presenteert ze zichzelf meer als alternatief voor sleepy Joe en de rancuneuze Donald Trump.
Het feit dat Harris vicepresident was in een tijd waarin de koopkracht van de burgers zwaar onder druk kwam te staan, werkt in haar nadeel. Niet voor niets is een lastenverlaging een van haar belangrijkste punten deze campagne. Daarom nam ze zelfs een verkiezingsbelofte van de Republikeinen over door te beloven dat er geen belasting zal worden geheven over fooi. Beide kandidaten deden de belofte in Nevada, de staat waar twintig procent van werkenden werkzaam is in een hotel, restaurant of casino (Las Vegas ligt in Nevada).
Daarnaast worden er vraagtekens gezet bij enkele van haar plannen. Zo wil ze starters op de woningmarkt met een belastingvoordeel van 25.000 dollar een steun in de rug bieden. Maar critici beweren dat deze maatregel de prijs enkel opdrijft, aangezien starters daardoor meer geld kunnen bieden op een huis. Ook vertelt ze niet hoe deze maatregelen gefinancierd moeten worden, terwijl het begrotingstekort van Amerika oploopt tot zeven procent van het BBP.
Vorige week schreven we al dat de staat van de economie een goede raadgever is voor het verkiezingssucces van de zittende partij. De timing van de verkiezingen kan voor Harris nog wel eens nadelig uitpakken. Vorige week werden cijfers over de arbeidsmarkt gepubliceerd en daaruit bleek dat de werkgelegenheid naar beneden moest worden bijgesteld, zo schreef econoom Han de Jong. De banengroei over de twaalf maanden tot en met maart bleek niet 1,9, maar 1,3 procent te zijn geweest. Ook de inflatiedoelstelling van twee procent komt in zicht, nu de inflatie is teruggevallen naar 2,9 procent, terwijl deze in maart nog 3,5 procent bedroeg.
De inflatie nadert het beleidsdoel (Bron: Statista)
Aangezien de FED, de Amerikaanse centrale bank, een duaal mandaat heeft en naast prijsstabiliteit ook aan de werkgelegenheid bij moet dragen, biedt een minder robuuste arbeidsmarkt en een dalende inflatie waarschijnlijk ruimte voor de eerste renteverlaging van de FED. Maar aangezien het effect van een renteverlaging een jaar tot anderhalf jaar op zich laat wachten zou de renteverlaging te laat kunnen komen om de Democraten op goede economische cijfers te trakteren. De koers van de verkiezingen zal afhangen van de economische ontwikkelingen, maar ook van de manier waarop Trump en Harris zich de komende maanden profileren. Hoe dan ook beloven de verkiezingen erg spannend te worden.
(Foto door Gage Skidmore)
Kijk ook eens een keer op ons YouTube kanaal
Namens Holland Gold interviewt Paul Buitink verschillende economen en experts op macro-economisch gebied. Het doel van de podcast is om de kijker een beter beeld en houvast te bieden in een steeds sneller veranderend macro-economisch en monetair landschap. Klik hier om te abonneren.
