Daling vraag naar hypotheek- en bedrijfsleningen; wat zijn de gevolgen?

De vraag naar hypotheekleningen en bedrijfsleningen is in het eerste kwartaal van dit jaar sterk gedaald, volgens nieuwe cijfers van de Europese Bank Lending Survey. Dit wijst op een terugval in de kredietverlening en bevestigt het beeld van een omslag naar schulddeflatie en economische krimp. De gestegen rente heeft bubbels in onder andere vastgoed en staatsleningen doorgeprikt, wat het financiële systeem onder druk zet. Banken hebben enorme verliezen op hun obligatieportefeuilles geleden en kunnen in de problemen komen bij een verdere uitstroom van tegoeden.

Kredietverlening aan bedrijven en huishoudens droogt op (Bron: ECB)

Kredietverlening

Gezonde banken zijn essentieel voor de allocatie van kapitaal in de economie, maar de ongunstige marktomstandigheden hebben geleid tot een aanscherping van de kredietverlening door banken. Ze verstrekken alleen leningen aan de meest kredietwaardige partijen en verkorten de gemiddelde looptijd van de leningenportefeuille. Dit heeft negatieve gevolgen voor de reële economie.

De afname van het vertrouwen in de economie heeft geleid tot een lagere bereidheid van geldverstrekkers om krediet te verstrekken en van consumenten en bedrijven om krediet aan te vragen. De vraag naar leningen is sterk gedaald, met name als gevolg van hogere rentetarieven en sombere vooruitzichten voor de huizenmarkt en het consumentenvertrouwen. Dit heeft gevolgen voor de consumentenbestedingen en bedrijfsinvesteringen, wat de economie verder beïnvloedt.

Hypotheekleningen

In de eurozone is de vraag naar hypotheekleningen fors afgenomen, vooral in Duitsland. Banken hebben hun leennormen voor hypotheken verder aangescherpt en rekenen hogere rentemarges om hun winstmarges op peil te houden. De huizenprijzen dalen nog steeds en de betaalbaarheid is verslechterd. Bedrijven tonen ook minder interesse in leningen, mede door de gestegen rente en minder bereidheid tot grote investeringen.

Vraag naar hypotheekleningen fors gedaald (Bron: Bank Lending Survey Q1 2023)

Leenvoorwaarden

Banken hebben de leenvoorwaarden opnieuw aangescherpt en verstrekken minder krediet aan bedrijven, ook voor kortere termijnen. Ze hanteren hogere rentemarges en stellen extra voorwaarden of hogere eisen aan het onderpand voor leningen. Dit alles wijst op een deflatoire impuls en kan leiden tot een recessie of zelfs een depressie.

Banken meer terughoudend met hypotheekleningen (Bron: Bank Lending Survey Q1 2023)

Deflatoire crisis

Al met al tonen de cijfers een daling in de kredietverlening en wijzen ze op een verslechtering van de economische vooruitzichten. De situatie voor huishoudens en bedrijven in de eurozone is zorgelijk, met een sterke afname van de vraag naar leningen en een aanscherping van de kredietvoorwaarden door banken. Dit kan leiden tot verdere economische krimp en een mogelijke crisis die groter kan zijn dan de financiële crisis van 2008.

 Kijk ook eens een keer op ons YouTube kanaal

Namens Holland Gold interviewen Paul Buitink en Joris Beemsterboer verschillende economen en experts op macro-economisch gebied. Het doel van de podcast is om de kijker een beter beeld en houvast te bieden in een steeds sneller veranderend macro-economisch en monetair landschap. Klik hier om te abonneren.