Frank Knopers
Zwitserland importeerde in augustus veel meer Russisch goud dan in voorgaande maanden. Volgens nieuwe cijfers van de Zwitserse douane ging het om 5,7 ton goud met een marktwaarde van $324 miljoen. Dat was het hoogste volume in één maand sinds april 2020. Het goud kwam opvallend genoeg uit het Verenigd Koninkrijk en is waarschijnlijk naar Zwitserland gebracht om omgesmolten te worden. Wat zegt dit over de goudmarkt?
Zoals we in maart al schreven hebben Westerse landen in reactie op de Russische invasie ook sancties opgelegd aan de goudhandel. Rusland mag sinds juli geen goud meer exporteren naar de EU en Zwitserland. Ook heeft de Londen Bullion Market Association (LBMA) alle grote Russische smelterijen sinds maart geschrapt van de 'Good Delivery' lijst, wat betekent dat goudbaren van deze smelterijen minder goed verhandelbaar zijn in Londen.
Goudbaren omsmelten
Deze Westerse sancties hebben betrekking op alle Russische goudbaren die sinds 4 augustus geproduceerd zijn. Goudstaven die voor deze datum zijn geproduceerd mogen officieel nog wel verhandeld worden, maar dragen wel een stempel van 2022. En dat blijkt problematisch, omdat de exacte productiedatum moeilijk te achterhalen is. Veel handelaren willen dit soort goudbaren niet in handen krijgen, uit vrees dat ze daarmee sancties overtreden.
Dit is waarschijnlijk ook de reden waarom handelaren in het Verenigd Koninkrijk nu goudbaren van Russische oorsprong naar Zwitserland sturen. Daar kunnen Zwitserse smelterijen het goud waar een taboe op rust omsmelten tot nieuwe staven met een stempel dat wel overal geaccepteerd worden.
Rusland speelt een belangrijke rol in de goudmarkt, omdat haar mijnbouwsector jaarlijks meer dan 300 ton goud produceert. De laatste jaren kwam veel van dit edelmetaal terecht in het Verenigd Koninkrijk, omdat veel beleggingsfondsen daar hun fysieke goudvoorraden aanhouden. In 2021 exporteerde Rusland $15,2 miljard aan goud (84% van haar totale goudexport) naar het Verenigd Koninkrijk. Ook exporteerde Rusland vorig jaar voor $1 miljard aan goud naar Zwitserland, een belangrijk knooppunt in de internationale goudmarkt.
Rusland exporteert meer goud naar China
Door de sancties is deze stroom inmiddels bijna opgedroogd, al komt er via omwegen nog wel wat Russisch goud op de markt. Maar waar blijft dan de rest van het goud? Volgens de Russische financiële krant RBC gaat steeds meer edelmetaal sinds de invoering van Westerse sancties naar China toe. In juli importeerde China voor $109 miljoen aan goud uit Rusland. Dat was ruim acht keer zoveel als een maand eerder en zelfs ruim vijftig keer zoveel als in dezelfde maand van vorig jaar. Deze stijging valt samen met de invoering van Westerse sancties.
Tot voor kort importeerde China alleen ruw goud uit Rusland, maar de laatste maanden zijn dat ook steeds vaker zuivere goudbaren van Russische smelterijen. Deze goudbaren zijn niet meer welkom in Westerse landen, maar voldoen nog wel aan de standaarden van de Shanghai Gold Exchange. Ook andere edelmetalen uit Rusland vinden hun weg naar China, zoals platina en palladium. Deze metalen zijn belangrijk voor met name de auto-industrie. Zo steeg de export van platina van slechts $4,3 miljoen in juni naar $25,5 miljoen in juli. Volgens RBC exporteerde Rusland eerder veel meer platina naar de Verenigde Staten.
Wat betekent dit voor de goudmarkt?
Het kenmerk van goud is dat het een uniform product is, waarvan de herkomst moeilijk te achterhalen is. Een goudbaar met de stempel van een Russische smelterij is nog wel te traceren, maar als deze wordt omgesmolten en een ander stempel krijgt is kan men dit goud opnieuw op de markt aanbieden. In een scenario waarin de krapte op de fysieke goudmarkt toeneemt zullen de premies dusdanig stijgen dat het voor handelaren lucratief wordt om Russisch goud via andere leveranciers in te kopen, om te smelten en tegen een premie in Westerse landen weer aan te bieden.
Doordat Russische smelterijen hun LBMA status hebben verloren kunnen ze hun edelmetaal minder goed exporteren naar Westerse landen. Dat is waarschijnlijk ook de reden waarom de Russische regering een eigen standaard en een eigen handelsplatform wil opzetten. Eind juli publiceerden we al een artikel over deze Moscow World Standard als alternatief voor de LBMA.
Kijk ook eens een keer op ons YouTube kanaal
Namens Holland Gold interviewen Paul Buitink en Joris Beemsterboer verschillende economen en experts op macro-economisch gebied. Het doel van de podcast is om de kijker een beter beeld en houvast te bieden in een steeds sneller veranderend macro-economisch en monetair landschap. Klik hier om te abonneren.
