Frank Knopers
Eind september zakte de goudprijs naar $1622 per troy ounce, het laagste niveau sinds het voorjaar van 2020. In dollars gemeten was er zelfs even sprake van een bear market in goud, omdat de prijs eind september meer dan twintig procent lager stond dan de piek van $2.050 per troy ounce in maart. Deze negatieve tendens staat echter in schril contrast met de vraag naar beleggingsgoud, want die is sinds begin dit jaar juist aanzienlijk gestegen. Hoe komt dat? En wat zijn de verwachtingen voor de goudprijs?
Met torenhoge inflatie, een spaarrente van bijna nul procent, een energiecrisis en een oorlog aan de rand van Europa zou je het misschien niet verwachten, maar de goudprijs heeft de laatste maanden weinig spectaculairs laten zien. Kort na de Russische invasie in Oekraïne schoot de koers omhoog, maar sindsdien is deze eigenlijk alleen maar verder weggezakt. Vooral in dollars, want in veel andere valuta beweegt de goudprijs de laatste maanden zijwaarts.
Goudprijs daalt in dollars, maar beweegt zijwaarts in euro's
En daarmee komen we gelijk bij de kern van het verhaal, want de belangrijkste reden waarom goud momenteel onder druk staat is de sterke dollar. Zoals we vorige week al schreven is er momenteel wereldwijd veel vraag naar dollars, omdat partijen die in deze valuta hebben geleend dollars nodig hebben om deze leningen af te lossen. Het doorrollen van deze dollarleningen is veel duurder geworden, mede omdat de Amerikaanse centrale bank de rente verhoogd heeft. In een vlucht naar dollars verkopen beleggers nu ook andere beleggingen, waaronder goud en aandelen.
De vlucht naar dollars zien we ook terug in de valutareserves van centrale banken, want die zijn sinds het begin van dit jaar in recordtempo gedaald. Alleen dit jaar verdampte er al voor $1 biljoen aan valutareserves, veel meer dan tijdens de kredietcrisis van 2008. Deze daling is voor een deel toe te schrijven aan het wisselkoerseffect, want door de waardestijging van de dollar zijn alle reserves in andere valuta omgerekend naar dollars minder waard geworden.
Maar er zijn ook centrale banken die hun dollarreserves moeten aanspreken om de eigen bankensector of de waarde van de eigen munt te ondersteunen. Zo hebben landen als China, Japan, Zuid-Korea en India al een deel van hun valutareserves moeten verkopen. In sommige arme landen levert dit al problemen op. Pakistan nog maar $14 miljard aan reserves over, onvoldoende om drie maanden aan import te dekken. Bangladesh stapte afgelopen zomer om dezelfde reden al naar het IMF voor een noodlening.
Centrale banken teren in op hun valutareserves (Bron: Bloomberg)
Verschillende centrale banken moeten dus al valutareserves aanspreken, maar de goudvoorraden raken ze liever nog even niet aan. Volgens de laatste cijfers van de World Gold Council hebben centrale banken in augustus voor de vijfde maand op rij per saldo juist goud aan hun reserves toegevoegd. Ook zijn er de laatste maanden maar weinig centrale banken die goud verkopen, terwijl dat begin dit jaar nog wel regelmatig gebeurde.
Sinds het begin van dit jaar heeft Turkije het meeste goud gekocht, gevolgd door Egypte, Irak, India en Oezbekistan. Kazachstan was het enige land dat dit jaar een substantiële hoeveelheid goud heeft verkocht. Centrale banken blijven dus goud kopen of hun positie vasthouden, ondanks de problemen die sommige landen ondervinden met het ondersteunen van hun eigen munt. Sinds het begin van dit jaar voegden centrale banken per saldo ongeveer 320 ton goud aan hun reserves toe.
Centrale banken blijven goud kopen
Turkije, Egypte en Irak kochten dit jaar het meeste goud bij
De vraag naar goud in de vorm van ETF's en termijncontracten is de laatste maanden dus afgenomen door de stijgende dollar en de oplopende rente, maar daar hebben veel gewone spaarders geen boodschap aan. Die profiteren nog niet van een hogere spaarrente, terwijl de hoge inflatie de koopkracht van het spaargeld aantast. Het CBS rapporteerde over september zelfs een prijsstijging van 17% op jaarbasis, het hoogste niveau sinds de Tweede Wereldoorlog. Spaarders zien hun koopkracht momenteel ongekend snel verdampen.
Voor Europese spaarders speelt ook nog mee dat de waarde van de euro zwaar onder druk staat, waardoor men op zoek gaat naar alternatieven. Dat zien we terug in de vraag naar fysiek edelmetaal, want de verkoop van goudbaren, gouden munten en zilveren munten is de laatste tijd juist sterk toegenomen. Mensen die zich zorgen maken over hun spaargeld of die het nu geen goed moment vinden om te beleggen in aandelen, vastgoed of cryptomunten zien edelmetalen als aantrekkelijk alternatief.
Door de gestegen rente staan de waarderingen van heel veel beleggingen onder druk. Aandelen, vastgoed en edelmetalen lijken allemaal in prijs te dalen. En dat is op zich logisch, want bij een stijgende rente wordt het minder aantrekkelijk om te lenen en om met hefboom te beleggen. De meest speculatieve beleggingen zoals cryptomunten, technologieaandelen en aandelen van opkomende markten gingen dit jaar dan ook het snelst en het hardst onderuit.
In dit scenario lijkt het aantrekkelijk om wat meer vermogen langs de zijlijn te parkeren en niet volledig belegd te zijn. Zelfs met die hoge inflatie kan dat interessant zijn, bijvoorbeeld als aandelen, vastgoed en andere beleggingen sneller in waarde dalen dan spaargeld. Van alle beleggingen doet goud het relatief goed onder deze omstandigheden, omdat het edelmetaal zeer liquide is en geen tegenpartij risico kent.
En dat zie we ook terug in onderstaande grafiek van de World Gold Council, die de rendementen van verschillende beleggingscategorieën in de maand september naast elkaar zet. De goudprijs daalde, maar veel minder dan andere beleggingen zoals staatsobligaties, aandelen en grondstoffen. Het blijft dus aantrekkelijk om edelmetalen te bezitten.
Goud presteerde in september beter dan andere beleggingen
Kijk ook eens een keer op ons YouTube kanaal
Namens Holland Gold interviewen Paul Buitink en Joris Beemsterboer verschillende economen en experts op macro-economisch gebied. Het doel van de podcast is om de kijker een beter beeld en houvast te bieden in een steeds sneller veranderend macro-economisch en monetair landschap. Klik hier om te abonneren.
